Vorige maand zijn 43 mensen in Turkije om het leven gekomen door mensenrechtenschendingen, aldus een nieuw rapport.
Het rapport komt van de hand van Sezgin Tanrikulu. Hij een Turkse parlementariër van de nationalistisch-seculiere CHP, de belangrijkste oppositiepartij in het land. Tanrikulu is een prominente mensenrechtenactivist en vicevoorzitter van de parlementaire commissie Mensenrechten.
Volgens Tanrikulu zouden in december 240 voorvallen van marteling en verwaarlozing door de Turkse autoriteiten plaats hebben gevonden, waarvan 143 in de gevangenis.
De afgelopen vijf jaar is het aantal folteringen door de politie en gevangenis personeel fors gestegen, meldde Human Rights Watch vorig jaar al.
Het rapport van Tanrikulu besteedt ook aandacht aan de onderdrukking van de persvrijheid in Turkije en het keiharde optreden tegen de pro-Koerdische partij HDP.
In december werden honderden mensen gearresteerd door de Turkse autoriteiten, waarvan het leeuwendeel HDP-politici en Koerdische activisten.
De Turkse overheid blokkeerde 1,342 websites, waarvan drie van grote kranten en één van een kritisch tv-station.
Turkse Duitsers maken zich grote zorgen over groeiende moslimhaat. Dat stelt de Duitse afdeling van de Turks-islamitische moskeekoepel Milli Görüs.
In 2020 zijn er 122 aanvallen geweest op moskeeën in Duitsland, meldt de organisatie aan Turkse regeringsgezinde krant Sabah. 2020 zou bovendien een piek zien in het aantal dreigbrieven en beledigende brieven die naar moslims werden gestuurd.
Duitsland moet volgens Milli Görüs maatregelen nemen om verdachten meteen in de kraag te kunnen vatten.
Duitsland legt sinds 2017 misdrijven tegen moslims en islamitische gebouwen apart vast. In 2019 waren zo’n 871 aanvallen gericht tegen de moslimgemeenschap in Duitsland. De gegevens voor 2020 zijn nog niet bekend.
Het land kende afgelopen jaren ook aanslagen gericht tegen moslims. In 2019 probeerde een rechtsextremist tevergeefs de synagoge van Halle binnen te komen, waarna hij langs een joodse begraafplaats en een dönerzaak ging om slachtoffers te maken. Een andere rechtsextremist ging in 2020 langs bij twee shishalounges en schoot daar negen mensen dood.
Dit voorjaar gaat een rechtszaak van start tegen een officier uit het Duitse leger die vermomd als vluchteling een aanslag zou hebben willen plegen, zodat vluchtelingen hier de schuld van zouden krijgen.
In Duitsland wonen 4,7 miljoen moslims, waarvan drie miljoen met een Turkse achtergrond.
Marokko is boos op België, dat Marokko van ‘moskee-spionage’ heeft beschuldigd. Dit meldt het Marokkaanse internetmedium Morocco World News.
Volgens de Belgische minister van Justitie Vincent van Quickenborne, lid van de liberale partij Open-VLD, is Marokko in de Grote Moskee van Brussel geïnfiltreerd. Hij noemde de directeur en twee andere medewerkers Marokkaanse spionnen. Er moet ‘schoon schip worden gemaakt’, zei de minister vorige maand.
De Marokkaanse ambassadeur in België noemt de beschuldiging ‘ongegrond, onbegrijpelijk, onacceptabel en zinloos’. Hij veroordeelt met name de ‘zeldzame agressiviteit jegens een land’ dat via ‘zeer strategische projecten’ samenwerkt met België en Europa.
Voor de ambassadeur zijn de beschuldigingen van de Belgische minister te wijten aan zijn ‘frustratie’ over de aanwezigheid van mensen met een Marokkaanse achtergrond, ‘in het bijzonder hun gehechtheid aan hun spirituele en culturele waarden’.
De naar eigen zeggen ‘door de islam geïnspireerde’ partij Nida presenteerde gisteren haar kandidatenlijst, aangevoerd door het Rotterdamse ex-raadslid Nourdin el Ouali (foto). Maar waar staat deze partij – tot dusver enkel lokaal actief in Rotterdam, Den Haag en Almere – nu eigenlijk landelijk voor? Wij doken in het verkiezingsprogramma.
‘Twintig jaar lang groeide onze generatie op in een politiek die islam en diversiteit ziet als probleem’, aldus het programma. ‘We geloven in een nieuwe generatie die opgroeit met islam en diversiteit als inspiratie voor de oplossing.’ De strijd tegen moslimhaat en een pleidooi voor meer islam in de publieke ruimte lopen als een rode draad door het verkiezingsprogramma heen.
Nida wil meer ruimte voor religie in de samenleving, in het bijzonder voor de islam. De partij pleit onder meer voor een ‘recht op gebed en bezinning’ in wetgeving en cao’s, een hoofddoekrecht voor politieagentes, een nationaal Museum voor Wereldreligies en Levensbeschouwing, een ‘nationale maand van bezinning en ontmoeting’, stilteruimtes in winkelcentra. Ook wil Nida wereldreligies en levensbeschouwing als verplicht examenvak.
Partijleider Nourdin el Ouali kwam eerder in het nieuws toen hij voorstelde om islamitische organisaties die in Frankrijk dreigden te worden verboden ‘een veilig toevluchtsoord’ te bieden.
Nida wil dat godslastering harder wordt aangepakt. ‘Grenzen worden bewust opgezocht en overschreden. In 2013 werd zelfs het verbod op godslastering afgeschaft. NIDA pleit voor een herleving en belichting van deze ethische grenzen. (…) Het OM dient deze zaken vaker en consequenter op te pakken en aan te pakken, zodat er duidelijke jurisprudentie ontstaat.’ De partij steunde een recente petitie om het beledigen van Mohammed strafbaar te stellen.
Verder wil de partij een ‘Parlementaire commissie moslimhaat en islamofobie’ in het leven roepen, De commissie lijkt een reactie te zijn op de Parlementaire ondervragingscommissie ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen, die begin vorig jaar moskeebestuurders ondervroeg. ‘Het is de hoogste tijd dat bestuurders, politici, politieke partijen en beleidsmakers in alle ernst geconfronteerd worden met een kritische spiegel, waarna de nodige conclusies worden getrokken.’
Nida is ook voor een actiever diversiteitsbeleid in de zorg. Zorgmedewerkers moeten meer rekening houden met de culturele achtergrond van cliënten, wiens rechten wettelijk beschermd moeten worden door een zogenoemde ‘diversiteitseis’. Ook moet medisch onderzoek in Nederland zich meer focussen op de bestrijding van ziektes als sikkelcelziekte en thalassemie, die enkel bij niet-witte personen voorkomen.
De partij is ook voor minder reclame, om zo het consumentisme tegen te gaan. In plaats van reclames moeten er ‘positieve campagnes’ komen. ‘We delen inspirerende en ontroerende verhalen en levenslessen van Nederlanders in al hun veelkleurigheid, van bijzonder tot alledaags. Zo creëren we nieuwe verbindingen.’
Nida wil alcoholreclame helemaal verbieden en consumptie zo veel mogelijk aan banden leggen. Supermarkten mogen geen alcohol meer verkopen en alcoholvrije horecagelegenheden en uitgaansmogelijkheden moeten gestimuleerd worden. Verder moet het accijns op alcoholproducten fors omhoog.
Net als de ChristenUnie en de SGP is Nida voor een beperking van de abortusvrijheid. De partij is ‘voor een beperking van de wettelijke wekengrens voor abortus tot uiterlijk het moment van levensvatbaarheid. Uitsluitend in levensbedreigende situaties kan hiervan afgeweken worden’.
Nida wil een ‘doorlichting van schadelijke etnische en religieuze bias bij politie en justitie’. Zij zouden zich bij de aanpak van criminaliteit en radicalisering schuldig maken aan het racialiseren en islamiseren van problemen. Een staatssecretaris voor Inclusie & Anti-Discriminatie zou discriminatie in de zorg, het onderwijs en de woning- en arbeidsmarkt moeten aanpakken.
Zwarte Piet moet worden verboden, stelt Nida. Er moet een onderzoek gedaan worden naar herstelbetalingen aan nazaten van tot slaaf gemaakten. Geschiedenisboeken en de publieke ruimte moeten ‘gedekoloniseerd’ worden.
Nida vindt dat het Nederlandse buitenlandbeleid zich beperkt tot actieve hulp aan en aandacht voor christenen, LHBTI’ers en atheïsten. Nederland moet meer opkomen voor moslims.
Verder is Nida voor het berechten van onder andere George W. Bush en Tony Blair vanwege hun rol in de ‘War on Terror’, een ruimhartig vluchtelingenbeleid en een ‘éénstaatoplossing’ voor Palestina. Ook hekelt de partij de Nederlandse opstelling tegenover Egypte en Turkije, omdat ons land de coups daar (in respectievelijk 2013 en 2016) stilzwijgend zou hebben gedoogd.
Ten slotte is Nida voor een linkse sociaaleconomische politiek. Voorstellen zijn onder andere een 30-urige werkweek, hogere lonen en experimenteren met het basisinkomen.
Binnen de Turks- en Marokkaans-Nederlandse moslimgemeenschappen circuleren complottheorieën die de vaccinatiebereidheid van deze groepen verkleinen. Daarvoor waarschuwt de Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (SPIOR), een koepel van 72 islamitische organisaties. Vereist dit fenomeen een specifieke aanpak vanuit moslimgemeenschappen?
SPIOR-directeur Mohammed Bouimj erkent dat de verspreiding van misleidende informatie over het virus en coronavaccins niet enkel binnen moslimgemeenschappen plaatsvindt. ‘Maar wat mij zorgen baart is dat sommige moslims zich beperken tot een enkele nieuwsbron die zij als betrouwbaar bestempelen, terwijl dat niet zo is. Vervolgens is er geen andere bron die zij kunnen of willen raadplegen om hen verder over het onderwerp te informeren.’
Een voorbeeld van zo’n wilde vaccin-theorie die in Whatsapp-groepen van Arabisch sprekende moslims wordt gedeeld is afkomstig van Karim Karsi, een huisschilder uit de Spaanse plaats Gerona. In een video stelt Karsi, in het Arabisch, onder meer dat het coronavaccin dodelijk is en een chip bevat om mensen te volgen.
Een ander voorbeeld is de Marokkaans-Nederlandse rapper Appa, die fel werd bekritiseerd omdat hij het vaccineren tegen corona vergelijkt met de Jodenvervolging tijdens het nazibewind. Hij vreest dat mensen die zich niet willen laten vaccineren tegen corona gediscrimineerd zullen worden. Op Twitter deelde hij een foto van een Jodenster waarop ‘ongevaccineerd’ staat.
Nog een ander voorbeeld: een Belgische moslimonderneemster in natuurlijke voedingssupplementen en verzorgingsproducten deelt via Instagram een quote van immunoloog Theo Schetters: ‘Vaccineren tegen corona is onnodig en massavaccinatie is vanwege onbekende bijverschijnselen en gevolgen hoogst onverantwoordelijk.’ Een van haar volgers reageert met een screenshot van een CNN-artikel over een onderzoek naar het overlijden van een Amerikaanse arts, die kort voor zijn dood tegen corona was ingeënt. Dat er op dit moment geen signalen zijn om het overlijden van de arts direct in verband te brengen met de vaccinatie, ontbreekt in het screenshot.
Bouimj vergelijkt de manier waarop complottheorieën over coronavaccins binnen moslimgemeenschappen worden verspreid met hoe extremistisch gedachtegoed over de islam jongeren bereikt. Mensen leven in een geïsoleerde bubbel, en kijken niet verder dan wat ze aan informatie binnenkrijgen, zegt hij.
‘Ik wil dat imams aandacht besteden aan het delen van juiste informatie over de coronavaccins’
‘Het is vergelijkbaar met radicaliserende jongeren. Zij zien onderwijsinstellingen niet als een opvoeder, en thuis kunnen niet alle ouders hun kinderen opvoeden. Hierdoor worden deze kinderen aan de straat en het internet overgelaten, waar radicalen deze jongeren tot gewelddadige gedachten kunnen brengen. Zij zien deze radicalen als hun enige betrouwbare bron om over de islam te leren, terwijl dat niet juist is. Er is in veel van deze gevallen dan ook geen derde partij om ze op andere gedachten te brengen. Zo gaat dat ook bij de verspreiding van complottheorieën over coronavaccins.’
Vanuit SPIOR pleit Bouimj daarom voor betere en meer toegankelijke informatievoorziening over het virus en de vaccins, die specifiek is gericht op moslimgemeenschappen. Hij spreekt over plannen om een film te maken waarin Nederlands-islamitische artsen in het Arabisch, Turks en Nederlands de juiste informatie over de vaccins vrijgeven. Hiervoor heeft Bouimj naar eigen zeggen al een aantal artsen benaderd, die graag met hem mee willen werken aan een dergelijke film.
Daarnaast ziet hij kansen om medisch en wetenschappelijk onderbouwde informatie over de coronavaccins via moskeeën te delen. ‘Ik wil dat imams aandacht besteden aan het delen van juiste informatie over de coronavaccins tijdens de preken van het vrijdagmiddaggebed’, vertelt hij. Bouimj ziet moskeeën als boegbeeld voor de naleving van coronamaatregelen onder moslims.
‘Wat betreft de naleving van de coronamaatregelen doen de moskeeën het uitstekend’, zegt hij. ‘Er wordt nu ook zoveel mogelijk via livestream gedaan en zo min mogelijk binnen de moskeeën zelf. Een imam kan bijvoorbeeld online een preek geven over de coronavaccins, met informatie die door artsen wordt onderbouwd. Op die manier krijgen Nederlandse moslims hun informatie ook van bronnen die zij herkennen en kunnen vertrouwen.’
Vaccinatiebereidheid
Dat goede informatievoorziening essentieel is bij het tegengaan van complottheorieën over coronavaccins, onderschrijft ook de islamitische huisarts Reis Kurt. ‘Vanaf het begin van de pandemie zijn er al verschillende groepen mensen die de beschikbare informatie over het virus in twijfel trekken’, zegt hij. ‘Zo ook binnen moslimgemeenschappen. Maar als ik naar het geheel kijk, dan zie ik niet dat moslims bovengemiddeld in deze complottheorieën geloven.’
Beeld: Reyis Kurt
De islamitische theologie is vooruitstrevend in de omgang met ziektes en medische behandelingen, stelt de huisarts. Dit komt voort uit de gedachte dat een mensenleven een groot goed is dat beschermd moet worden. ‘Zodra er nieuwe manieren worden ontdekt om mensenlevens te redden, zullen moslims bereid zijn om deze aan te nemen. Zij gaan er vrij gemakkelijk mee om’, aldus de dokter.
Wat betreft de vaccinatiebereidheid onder Nederlandse moslims maakt Kurt zich daarom geen zorgen. Hij vergelijkt het met de vaccinatiebereidheid onder zorgpersoneel in Nederland. Zo blijkt uit eerder enquêteonderzoek dat 33 procent van de verpleegkundigen niet bereid was zich te laten vaccineren. Bij artsen lag dit percentage op 11 procent.
‘Nu zorgpersoneel in Nederland zich wel kan laten vaccineren, zien we in de praktijk dat de 33 procent die eerder niet bereid was gevaccineerd te worden van gedachten is veranderd. Met de beschikbaarheid van vaccins nemen de twijfels af en laat zorgpersoneel zich massaal vaccineren’, aldus Kurt. Hij verwacht dat een vergelijkbaar effect zal plaatsvinden onder de Nederlandse bevolking als geheel.
‘Zodra ik ze vertel dat ik mijzelf laat inenten, zijn mijn patiënten gerustgesteld’
‘Het is begrijpelijk dat mensen twijfels en vragen hebben over de coronavaccins’, zegt Kurt. In zijn huisartsenpraktijk merkt hij bij sommige patiënten enige twijfels over het vaccineren. ‘Maar zodra ik ze vertel dat ik mijzelf laat inenten, zijn mijn patiënten gerustgesteld. Als leek is het nu eenmaal onmogelijk om een persoonlijk oordeel te vellen over de coronavaccins. Je zult moeten vertrouwen op de medische wetenschap en de deskundigheid van medisch personeel dat zijn werk doet.’
Aan de frontlinie
Om de vaccinatiebereidheid onder de Nederlandse bevolking te vergroten is goede informatievoorziening van belang, vindt anesthesioloog-intensivist Mustafa Albayrak, en niet enkel gericht op moslimgemeenschappen. ‘Maar als ik als IC-arts mede dankzij mijn Turks-Nederlandse en islamitische achtergrond moslims kan bereiken met medisch wetenschappelijk onderbouwde informatie over de coronavaccins, dan draag ik graag mijn steentje bij’, zegt hij. Zo laat Albayrak weten bij te willen dragen aan het initiatief van SPIOR om de voorlichting over coronavaccins binnen moslimgemeenschappen te verbeteren.
Beeld: Mustafa Albayrak
Op LinkedIn plaatste Albayrak een bericht waarin hij mensen liet weten zich te laten vaccineren, en dat hij eenieder adviseert hetzelfde te doen. ‘Het is niet meer de vraag of je met het coronavirus besmet gaat worden, want dat gaat volgens mij met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid gebeuren’, schrijft hij. ‘De vraag is nu: ga je het onder gecontroleerde omstandigheden met viruspartikels binnenkrijgen via het vaccin? Of ga je het binnenkrijgen via besmetting met het levende en ziekmakende virus? Ik kies dan liever voor de eerste optie.’
In zijn directe omgeving merkt Albayrak wel dat er complottheorieën over de coronavaccins worden gedeeld. Hij vertelt over een bericht dat hij van een bekende ontving, met daarin een afbeelding van een elektronische chip. Volgens de afzender van dit bericht ging het om een chip die via het coronavaccin bij mensen geïmplanteerd zou worden om ze te volgen. Toen de IC-arts de afbeelding beter bekeek, bleek het een chip te zijn van een populair geluidsinstallatiemerk. ‘Dat slaat toch nergens op?’
Desalniettemin erkent Albayrak de zorgen en twijfels over het coronavaccin, zoals dat de langetermijneffecten nog onbekend zijn. Maar dan kunnen mensen alsnog vertrouwen op de medische wetenschap, op basis van de ervaring en het bewezen succes van andere vaccinatieprogramma’s, zegt hij. ‘Dankzij vaccins is men succesvol geweest in het bestrijden van ziektes die voorheen levensbedreigend waren, zoals de pokken, polio en rabiës. Hetzelfde zal gelden voor het coronavaccin.’
Dat de Engelse mutatie van het coronavirus de werking van het vaccin kan belemmeren is theoretisch gezien mogelijk, voegt Albayrak toe. Die kans is echter kleiner dan de kans dat het vaccin dan nog steeds goed werkt, zoals bij het Pfizer-vaccin het geval lijkt.
‘Als ik als IC-arts mede dankzij mijn Turks-Nederlandse en islamitische achtergrond moslims kan bereiken, dan draag ik graag mijn steentje bij’
Als freelance IC-arts werkt Albayrak dagelijks op IC-afdelingen van verschillende ziekenhuizen in Nederland. Volgens hem zijn sommige mensen nog niet voldoende bewust van de gevolgen van de pandemie voor de medische zorg.
‘Onze IC’s zijn voor 80 tot 90 procent gevuld met allemaal coronapatiënten’, zegt hij. ‘Sommigen hebben nog de neiging om dit gegeven te bagatelliseren, en te zeggen dat het maar een ‘griepvirusje’ is, of dat de besmettingscijfers zijn aangedikt om mensen te overtuigen tot vaccinatie. Maar in mijn tien jaar ervaring als IC-arts heb ik zulke grote aantallen patiënten nog nooit eerder meegemaakt.’
Bij het verstrekken van meer informatie over vaccineren is het belangrijk om de ernst van de pandemie te blijven benadrukken, stelt hij. ‘Ik zie dagelijks de ellende die het virus veroorzaakt. Niet iedereen heeft er lichamelijk last van, maar de grote aantallen coronapatiënten die zeer ernstig zijn aangedaan en de IC’s wereldwijd overstromen spreken boekdelen. Ook de economische en mentale gevolgen van de lockdown gaan iedereen aan’, aldus Albayrak. ‘Daarom is het belangrijk dat we als samenleving bereid zijn ons te laten vaccineren. Zeker voor onze ouderen en andere kwetsbare groepen. Als we dat met z’n allen doen, zijn we er zo snel mogelijk doorheen.’
De Turkse parlementariër Ömer Faruk Gergerlioglu van de pro-Koerdische oppositiepartij HDP zegt dat Turkije zich schuldig maakt aan ‘onmenselijke praktijken die ons herinneringen aan de nazitijd’.
Hij zei dit gisteren tijdens een tijdens een anti-regeringsdemonstratie, vlak voor een kantoor van de Verenigde Naties in Istanbul. Gergerlioglu stond er samen met een actiegroep die opkomt voor mensen in Turkije die door de regering als maatschappelijke paria’s worden behandeld. Het gaat om tenminste anderhalf miljoen mensen, aldus Gergerlioglu.
Turkije voert een klopjacht op vermeende Gülen-sympathisanten, die verantwoordelijk worden gehouden voor de mislukte coup van juli 2016. Ook voert de Turkse overheid een campagne tegen vermeende sympathisanten van de PKK. Vooral politici en activisten van de HDP zijn hier het slachtoffer van.
Inmiddels zitten er duizenden mensen in de gevangenis, een veelvoud daarvan is zijn baan kwijtgeraakt en is maatschappelijk gezien ‘dood’.
‘We worden gezien als statenloos en dakloos. We waren niet alleen werkloos, maar ook onze volledige burgerrechten werden ons ontnomen’, zegt demonstrante Emine Yüzgec, die ontslagen was op bevel van de regering. We proberen alle onrechtmatigheid waaraan we worden blootgesteld te melden. Voor ons verandert Turkije in een gigantisch nazi-kamp en wij zijn de gevangenen’,
Nu Israël en Marokko de diplomatieke betrekkingen normaliseren, zou het volgens koning Mohammed VI een ‘natuurlijke stap’ zijn om ambassades te openen.
De koning zei dit op een overleg tussen Marokkaanse en Israëlische afgevaardigden in de Marokkaanse hoofdstad Rabat twee weken geleden, meldt de Israëlische krant the Jerusalem Post.
Tijdens dit overleg, waar ook de Amerikaanse diplomaat Jared Kushner bij aanwezig was, waren Israël en Marokko alleen bereid tot het openen van een zogeheten ‘verbindingsbureau’ om de relaties warm te houden.
Marokko heeft in december opnieuw diplomatieke betrekkingen met Israël aangeknoopt. Dit, in het kader van de Abraham-akkoorden waarmee de VS ook normaliseringsovereenkomsten tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein en Soedan hadden gesloten.
In ruil voor het normaliseren van diplomatieke betrekkingen met Israël erkennen de VS de soevereiniteit van Marokko over de Westelijke Sahara. Met Marokko onderhield Israël altijd wel informele betrekkingen. Israël beschouwt Marokko als een gematigde Arabische natie.
De bestorming van het Capitool werd al van tevoren besproken op websites van extreemrechtse complotdenkers. Dit meldt de Amerikaanse publieke radio-omroep NPR.
Eergisteren werd het Capitool bestormd door extreemrechtse aanhangers van Donald Trump, die wilden verhinderen dat Joe Biden op 20 januari niet wordt geïnaugureerd als de nieuwe president.
Het was al enkele dagen zeer onrustig op extreemrechtse complotwebsites, aldus onderzoeker Jared Holt. Hij onderzocht sociale medianetwerken Parler, Gab en Trump-gerelateerde websites als TheDonald en MeWe. Hierop werd het narratief van Donald Trump gepromoot dat de Democraten de verkiezingen hebben ‘gestolen’.
Op 6 januari trokken deze websites veel meer bezoekers dan anders. Zo kreeg Gab 40 procent meer bezoekers dan normaal. Ook TheDonald werd op die dag opvallend goed bezocht. Veel reageerders op TheDonald pleitten voor het gebruik van geweld.
Maar het waren niet alleen maar de extremistische websites. Op Twitter vond onderzoeksgroep Advance Democracy Inc. meer dan 1.480 berichten van QAnon-gerelateerde accounts, geplaatst tussen 1 en 6 januari, die naar geweld verwezen. Op videoplatform TikTok kregen video’s die geweld promoten honderdduizenden views.
Trumps beweringen dat de verkiezingen ‘gestolen’ zijn, hebben sinds november geleid tot steeds fellere uitlatingen in het Trump-kamp, aldus onderzoeker Jared Holt. In de laatste weken kwam Trump met steeds meer samenzweringstheorieën, waaronder de ongefundeerde beschuldiging dat een bedrijf dat elektronische stemsystemen maakt stemmen voor Trump had geschrapt.
‘Toen werd het echt, echt gek’, zegt Holt. Nadat Trump het beruchte protest van eergisteren in Washington D.C. had gepromoot, ‘interpreteerden veel van zijn extremistische aanhangers dit als een oproep aan hen om in actie te komen.’
Holt en zijn collega’s zagen alternatieve social media zich vullen met berichten die de logistiek voor de demonstratie van 6 januari organiseerden. Ook werden antiregeringsmilities, complotdenkers en wit-nationalisten gemobiliseerd.
De afdeling Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam wil diversiteitsgegevens van de staf registreren. Maar dat gaat niet zonder kritiek, meldt universiteitskrant Folia.
Politicoloog en UvA-promovenda Esmé Bosma is hier een fel tegenstander van.‘Wat mij opvalt, is dat er vaak geen meerstemmigheid in de groep van mensen zit die binnen de universiteit over diversiteitsvoorstellen discussiëren’, zegt ze tegen de universiteitskrant.
Het conceptvoorstel van een speciaal aangestelde werkgroep wil dat medewerkers van de afdeling Politicologie hun ras, etniciteit, gender, religie en seksuele oriëntatie invullen in een anonieme enquête. Deelname aan de enquête gebeurt op vrijwillige basis. Toch heeft Bosma hier moeite mee, zegt ze.
‘Ik vind het zorgwekkend dat mensen door dergelijke voorstellen in toenemende mate worden gereduceerd tot hun gender, ras, huidskleur of geaardheid. Ook de frequentie en de vanzelfsprekendheid waarmee hier tegenwoordig naar wordt verwezen vind ik zorgwekkend, ‘mensen van kleur’ is ineens een gangbare term geworden in het discours.’
Ook de ondernemingsraad van de faculteit Maatschappij & Gedrag, waar Politicologie onder valt, is het oneens met de gang van zaken. De ondernemingsraad voelt zich niet gekend in de besluitvorming en heeft op voorhand twijfels bij het voorstel.
Ondernemingsraadvoorzitter Mendel Giezen: ‘Het is zeer de vraag of dit voorstel om gegevens te registreren de gehele reikwijdte van diversiteit dekt en of de enquête geen dingen vraagt die je eigenlijk niet moet vragen als werkgever aan werknemers.’
Een meerderheid in de Tweede Kamer deelt de bezwaren van Bosma en Giezen. In december leed onderwijsminister Ingrid van Engelshoven (D66) een gevoelige nederlaag in het parlement. Haar plannen om universiteiten diverser te maken zijn sterk afgezwakt door een motie van VVD en CDA.
Ook op Twitter klinkt kritiek op de plannen van de afdeling Politicologie. Emiritus hoogleraar en politicoloog Meindert Fennema noemt het een ‘onzalig voorstel’ van zijn oude vakgroep. ‘De afdeling Politicologie van de UvA gaat medewerkers vragen of zij Joods zijn, maar je hoeft het niet in te vullen’, schertst hij.
Onlangs is de website Kleur de Kamer live gegaan. Het initiatief wordt ondersteund door twintig maatschappelijke organisaties die ijveren voor meer diversiteit.
De website maakt reclame voor vijf kandidaten van kleur, die allen op een onverkiesbare plek staan. Het gaat om GroenLinksers Simion Blom (plek 21) Raja Alouani (23), D66’ers Jorien Wuite (20) en Joan Nunnely (33) en PvdA’er Sofyan Mbarki (17),
Beeld: Ian van der Kooye
‘Zorgwekkend is het gebrek aan diversiteit op de verkiesbare plekken. Hierdoor mist Nederland bruggenbouwers tussen de verschillende culturen’, schrijft de website.
Wij spraken met de woordvoerder van het initiatief, Ian van der Kooye (foto). Hij is voormalig campagnestrateeg voor de politieke partijen BIJ1 en Denk.
Waarom bent u weg bij deze partijen en komt u nu met dit initiatief?
‘We verschilden van mening over de strategie. Ik vind het belangrijk dat er meer mensen van kleur in de Tweede Kamer komen. Dat hoeft niet per se via één partij. Het gaat mij niet om een specifiek persoon of een specifieke partij, maar om meer mensen met vergelijkbare idealen naar het Binnenhof te krijgen.’
Je ziet dat de progressieve partijen vanwege Black Lives Matter al meer aandacht hebben voor diversiteit op de lijst. Waarom dan toch dit initiatief?
‘Omdat er op dit moment te weinig mensen van kleur op verkiesbare plekken staan. Je ziet inderdaad dat er meer mensen van kleur op kandidatenlijsten staan, maar ze staan te vaak op een onverkiesbare plek. Het moet geen window dressing zijn, lijsten moeten écht divers zijn.’
Kleur de Kamer wil meer diversiteit in de Tweede Kamer. Maar hoeveel dan, qua aantal?
‘We doen niet aan harde cijfers. We zijn geen politieke partij, maar meer een politieke beweging. We hebben als eerste doelstelling om de opkomst en de participatie van Nederlanders van kleur te verhogen. Veel Nederlanders van kleur hebben geen of nauwelijks vertrouwen in de politiek, en stemmen daarom niet. Wij willen dat er meer vertrouwen komt, meer herkenbaarheid, meer betrokkenheid. Daarom willen wij mensen ook wijzen op de mogelijkheid van een voorkeurstem: op die manier kun je iemand in de Kamer kiezen, waar je je door vertegenwoordigd voelt. In Nederland wordt een kandidaat met voorkeurstemmen gekozen als hij tenminste 25 procent van de kiesdeler (17.000 à 18.000 stemmen, red.) gehaald heeft.’
Toch nog even over die cijfers: volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft 14 procent van de inwoners van Nederland een niet-westerse achtergrond. Is het dan niet een mooi streefpunt dat 14 procent van de Kamerleden straks van kleur is?
‘Dat zou inderdaad heel mooi zijn, dan zitten er 21 mensen van kleur na 17 maart in de Tweede Kamer. Maar met de huidige kandidatenlijsten kom je er dan niet, omdat kandidaten van kleur op te lage plekken zijn gezet. Daarom zijn die voorkeurstemmen ook zo belangrijk.’
In de pleidooien voor meer mensen van kleur in de Tweede Kamer hoor je vaak het begrip ‘representatie’. Je wil op iemand stemmen in wie je je herkent. Maar zelfidentificatie is toch veel breder dan dat je van kleur bent? Denk aan je werk, of je ondernemer bent of werknemer; of dat je man of vrouw bent; hoog- of laagopgeleid; uit de provincie komt of uit de Randstad, enzovoort.
‘Dat klopt inderdaad. Maar voor mensen van kleur speelt de kleur van je huid vaak wel een hele grote rol. Bijvoorbeeld omdat je dan vaker wordt aangehouden door de politie of etnisch geprofileerd wordt door de Belastingdienst. Dat het CDA op zijn lijst veel rekening houdt met de regionale diversiteit begrijp ik. Maar helaas leidt deze keuze er ook toe dat er dan minder mensen van kleur op de lijst staan. In de provincie wonen er veel minder mensen van kleur. Die vissen dan achter het net. Democratie is voor mij ook dat minderheden zich vertegenwoordigd voelen.’
De website maakt alleen reclame voor kandidaten van GroenLinks, D66 en PvdA. Waarom?
‘We zijn net begonnen. Inmiddels hebben drie kandidaten van andere partijen zich ook aangemeld. We willen ook kandidaten van de VVD, het CDA, de SP en Denk op onze website. Ook andere organisaties blijven zich aanmelden om hun support uit te spreken. Het initiatief blijft dus groeien.’
Dus het is dus niet zo dat politici van kleur alleen tellen als ze een progressieve mening hebben?
‘Nee, zeker niet. Onder mensen van kleur bestaan er diverse meningen. Er is dus diversiteit binnen de diversiteit. En wij trekken als Kleur de Kamer geen partij.’
Forum voor Democratie heeft ook een kandidaat van kleur: Andreas Bakir, die op nummer 17 van de lijst staat. Hij is Syrisch-orthodox christelijk, met roots in het Midden-Oosten. Kan hij, ondanks de standpunten van FvD over de multiculturele samenleving en de aanpak van racisme, ook op de kandidatenlijst van Kleur de Kamer?
‘Ja, we zijn immers niet partijdig. Hij kan dus gewoon op onze site komen te staan.’
En hoe zit het met niet in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen, zoals het pan-Europese partij Volt en de nieuwe zwarte partij Ubuntu Connected Front?
‘De meeste partijen zijn al benaderd. Nog niet iedereen heeft ons een antwoord teruggestuurd, misschien omdat ze eerst zeker willen weten of ze kunnen meedoen aan de verkiezingen. Nieuwe partijen moeten voldoende ondersteuningsverklaringen hebben, en moeten daarnaast een waarborgsom betalen.’
‘Democratie is voor mij ook dat minderheden zich vertegenwoordigd voelen’
Politicoloog Floris Vermeulen vertelde mij dat de opkomstpercentages van Surinaamse Nederlanders ontzettend laag zijn, bijvoorbeeld 25 procent in 2017 in Amsterdam. Bij andere groepen ligt dit niet veel hoger, aldus de EtnoBarometer. Hoe gaat Kleur de Kamer deze percentages opkrikken?
‘Iets minder dan de helft van deze bevolkingsgroepen stemt. We willen mensen allereerst laten doordringen dat stemmen belangrijk is. Op onze site laten we de standpunten zien van de verschillende politieke partijen, maar ook dat er mensen zijn die op ze lijken, zodat ze die herkenbaarheid ervaren. In 2020 discussieerden we over Black Lives Matter, Kick Out Zwarte Piet en het boerkaverbod. Dit zijn thema’s die alle Nederlanders aangaan. Daarom is het belangrijk dat iedereen meedoet aan het democratisch proces.’
Dat zijn hele mooie woorden, maar hoe dan?
‘We willen met Kleur de Kamer veel media-aandacht genereren. De mainstream media natuurlijk, maar ook media die mensen van kleur bedienen. Denk aan de Kanttekening, maar ook de Surinaamse radio, nieuwsbrieven van de Vereniging Ons Suriname en bijvoorbeeld het Collectief Tegen Islamofobie en Discriminatie, enzovoort. Mijn lieve moeder kijkt niet naar Buitenhof of naar Business Class van Harry Mens, maar volgt wel de etnomedia. Die media zijn voor onze campagne veel belangrijker. We bereiken hier een heel ander publiek mee.’
Op de site staat ook een ‘stemwijzer’. Als je daar vervolgens op klikt, dan krijg je alleen informatie over hoe je kan stemmen. Komt er nog een echte stemwijzer?
‘Ja, en ik vermoed dat onze stemwijzer ergens rond half februari klaar is. Dus je moet nog even geduld hebben. Het zal onder andere gaan over het boerkaverbod, het immigratiebeleid, vluchtelingen, onderwijs enzovoort. Maar ik maak deze stemwijzer niet in mijn eentje.’
Komt er misschien ook de vraag in of nazaten van tot slaaf gemaakten 40.000 euro als herstelbetelings-voorschot krijgen? Dit voorstel uit het programma van Ubuntu Connected Front bracht onlangs wat ophef teweeg.
‘Dat weet ik echt niet, hoor. Er komen dertig vragen in, net zoals bij andere stemwijzers, en daar moeten we als Kleur de Kamer nog even goed voor zitten. Maar meedenken wordt natuurlijk zeer gewaardeerd.’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
