Na de onthoofding van de Franse docent Samuel Paty vanwege het tonen van spotprenten van de profeet Mohammed, klonk er over de hele wereld protest. Tegen de moord, maar ook tegen het maken van Mohammed-cartoons. In Nederland werd een petitie die het beledigen van de profeet strafbaar te stellen meer dan 140.000 keer ondertekend. Wat vindt het dK-panel van de petitie?
Pritam Soekhradj (18), student
‘Mijn ongezouten mening? In Nederland hebben mensen het recht om petities op te stellen en daarmee rond te gaan. Dus het is prima als moslims dat ook doen. Maar dat wil niet zeggen dat ik voor de inhoud van deze petitie ben. We hebben hier de vrijheid van meningsuiting. En ik vind dat het binnen de vrijheid van meningsuiting valt om cartoons te maken over alle geloven en alle profeten. Ik ben zelf christelijk opgevoed en geloof ook dat er een Schepper is. Maar of het die Schepper boeit wat er hier op aarde gebeurt, dat is maar de vraag. En als het wel zo is, denk ik dat de Schepper zich wel om andere dingen zorgen maakt dan om een cartoon.
‘Bizar dat de 140.000 ondertekenaars wel een petitie schrijven tegen heiligschennis door cartoons, maar geen petitie tegen misbruik van hun geloof door moorden’
‘Ik hoop echt dat mensen leren snappen dat wat voor hen de waarheid is, voor anderen niet de waarheid is. En nee, iemand kwetsen is niet leuk – maar als iemands mening jou toevallig kwetst, vind ik de vrijheid van anderen om hun mening te uiten belangrijker dan iemands gekwetstheid.
‘Los van dit principiële punt vind ik het al helemaal bizar dat de 140.000 ondertekenaars wel een petitie schrijven tegen heiligschennis door cartoons, maar geen petitie maken tegen het misbruik van hun geloof door mensen die leraren onthoofden, of tegen mensen die een docent zodanig bedreigen dat hij moet onderduiken, zoals in Nederland gebeurt. Daar verbaas ik me echt over. Toch is het goed dat deze moslims hun wensen nu in de openbaarheid uiten. Wellicht kan de petitie een gesprek openen. Praten is altijd goed, moorden, bedreigen en mensen monddood maken niet.’
Salma Karim (25), CEO en graphic designer
‘Het is heftig dat een docent onthoofd is vanwege een Mohammed-cartoon. Zeker omdat hij hem alleen liet zien om te bespreken. Die moord was erg, maar er is een extremistenprobleem – niet een islam-probleem. Moslims hebben evenveel last van terroristen als niet-moslims. Als zo’n gek een bus opblaast of een café kapotschiet, dan kijken ze echt niet wie er in zit.
‘Na de moord hebben heel veel docenten en kranten overal Mohammed-cartoons opgehangen of gepubliceerd. Dat vind ik wel jammer, omdat deze cartoons ook kwetsend zijn voor mensen zoals ik. Ik houd van de profeet en ik heb niks misdaan – en de profeet ook niet. Mensen moeten elkaar niet op deze manier uitdagen. Ik snap ook niet waarom mensen deze cartoons zoveel aandacht geven. Mijn profeet ziet er niet zo uit, dus ik voel mij ook niet aangesproken – wat zij ook roepen. Ook al vind ik het niet fijn.
‘Mijn profeet ziet er niet zo uit, dus ik voel mij ook niet aangesproken – wat zij ook roepen’
‘Zelf heb ik de petitie ondertekend, ondanks het feit dat ik de timing niet oké vond. Maar absolute vrijheid bestaat niet. Ook nu niet. Anders zouden we in een samenleving leven waarin iedereen elkaar de hele dag door straffeloos kan beledigen. Dat is niet zo. Ik heb zelf ook een hekel aan Wilders, maar ik ben niet voor Wilders-cartoons. En ik snap dat er ook mensen zijn die zich gekwetst voelen door Wilders-cartoons. Dus dat er onlangs een Wilders-cartoon is weggehaald op school onder druk van een aangekondigde actie van Wilders-aanhangers, dat snap ik ook.’
Chris Polanen (56), schrijver, dierenarts
‘Ik was heel erg ontstemd door die cartoonpetitie. Het was absoluut het verkeerde moment om hem in te dienen, vlak naar de moorden. Niet kies en niet respectvol naar de mensen toe die zijn vermoord. Het idee erachter begrijp ik wel. Maar ook met het idee ben ik het niet eens. Je wilt geen terrorisme uitlokken, maar geen cartoons mogen maken omdat er anders mensen vermoord worden? Dat is de omgekeerde wereld, terug naar de Middeleeuwen. We moeten juist naar een situatie toe bewegen, een verlichte samenleving, waarin je wel cartoons mag maken over een religie zonder dat er mensen vermoord worden.
‘Je wilt geen terrorisme uitlokken, maar geen cartoons mogen maken omdat er anders mensen vermoord worden? Dat is de omgekeerde wereld’
‘Moslims worden gediscrimineerd in de westerse wereld en dat is erg. Daar moet je iets aan doen. Moslims moeten alle kansen krijgen om mee te draaien in de samenleving als volwaardige burgers, ongeacht hun religie. Maar bij dat volwaardige burgerschap hoort ook dat je aan de ander de vrijheid laat om iets te bespotten dat voor jou belangrijk is. En dat is soms moeilijk, ja. Maar toch is het belangrijk om iemands spot of disrespect voor jouw denkbeelden bij die persoon zelf te houden – en je eigen gekwetstheid daarover ook bij jezelf. Dat is trouwens ook wat de meeste moslims doen, gelukkig.
‘Verder vind ik dat iedereen gewoon fijn petities moet mogen indienen. En laten we eerlijk zijn: zo’n cartoonverbod komt er nooit in Nederland. De vraag gaat dus vooral zijn: hoe gaan de ondertekenaars ermee om als de politie onze Mohammed-cartoonisten niet gaat oppakken, zoals ze willen?’
Ibrahim Özgül (35), finance- en project professional
‘De moord in Frankrijk is niet goed te praten, om welke reden je het ook doet. Niemand heeft het recht om andermans leven af te nemen, leert de Koran ons. Dat staat ook in de petitie. Een cartoon kan nooit een reden zijn om iemand te vermoorden. Waar ik wel moe van word is dat de islam, Mohammed – vrede zij met Hem – en eigenlijk alle moslims altijd de schuld krijgen als een terrorist die zich uitgeeft voor moslim aan het moorden slaat. Zie je ooit woedende krantenkoppen waarin het christendom, Jezus en de christelijke gemeenschap de schuld krijgt als een zelfverklaarde christen een moskee leegschiet in Nieuw-Zeeland, of een zwarte kerk in Amerika, of een vakantie-eiland in Noorwegen? Moslims moeten zichzelf altijd verdedigen voor de daden van een stel gekken die zeggen dat ze moslim zijn. En daar ben ik een beetje moe van. Slechts twee procent van alle aanslagen in de wereld worden gepleegd door moslims.
‘De timing was niet goed, maar dingen gebeuren in de hitte van het moment’
‘Ik heb de cartoon-petitie ook ondertekend. De timing was niet goed, maar dingen gebeuren in de hitte van het moment. Inhoudelijk ben ik het er gewoon mee eens dat cartoons over Mohammed – vrede zij met Hem – verboden zouden moeten worden. Je mag van mij kritisch zijn over de islam en over moslims. Maar laten we op de inhoud blijven. Dan zeg je: ‘Deze regels, of levenswijze vind ik onzin want…’ Maar ga niet een heilige bespotten of een profeet belachelijk maken. Ik vind dat gewoon niet van deze tijd. Dat geldt wat mij betreft ook voor het bespotten van een president. Dat vind ik eigenlijk ook niet kunnen. Zelfs als je het niet met hem eens bent. Je mag kritisch op iemand zijn, maar grappen maken op de man, bijvoorbeeld over iemands haar, zoals bij Geert Wilders, of Donald Trump – ik vind het kinderachtig. Het doet mensen pijn.
‘Ik en vele moslims groeien op met het idee: laat je ouders of profeet niet bespotten. Dat is de cultuur. Dus als je zo opgevoed wordt, dan komt een cartoon over Mohammed – vrede zij met Hem – hard aan. Daar heb ik gewoon moeite mee. Maar met moorden uit naam van de islam ook. Als iemand daar een petitie tegen maakt, teken ik hem ook.’
Lourdes Boasman (69), gepensioneerd en taalvrijwilliger
‘Democratie is een groot goed en één van de verworvenheden is de mogelijkheid en de vrijheid om te kunnen zeggen wat men denkt, zonder dat er angst moet zijn voor nadelige gevolgen. Daar hebben vorige generaties een lange en soms zware strijd voor moeten voeren. Het maken van grappen en spotprenten is een lang gekoesterde traditie geworden. En, hoe vervelend ook, beledigen, krenken of spotten hoort daar soms ook bij. Ik vind niet dat er een grondwetswijziging zou moeten worden doorgevoerd om kritiek op een religieuze groepering, meer specifiek ‘belediging van de profeet’, te verbieden.
‘Zo’n verbod hoort dan ook niet thuis in de grondwet. Als iemand zich beledigd of gekrenkt voelt, kan hij of zij de gang naar de rechter maken, en deze kan een uitspraak doen. Het is dan een kenmerk van de democratie, dat de verliezende partij zich bij de uitspraak neerlegt.’
‘Ik vind het bijna beledigend voor God dat wij religieuze mensen vaak zo intolerant zijn’
‘Het opstellen van een petitie staat iedereen vrij. Maar in de context van de moord op de Franse leraar is het moment wel erg cynisch te noemen. Te veel mensen met boter op hun hoofd vinden dat zij God vertegenwoordigen. Dat zie je niet alleen binnen de islam, maar óók binnen het christendom. Kijk maar eens naar de waanzin van Amerikaanse evangelicals: wapens, racisme, armoede, discriminatie van homo’s. Alles is aanvaardbaar, maar o wee als je iets anders gelooft dan zij. Ik vind het bijna beledigend voor God, de Schepper van het universum, dat wij religieuze mensen vaak zo intolerant zijn en op de stoel van God gaan zitten met ons oordeel.
‘Dit alles te hebben gezegd, ben ik wel van mening dat mensen niet gekwetst moeten worden in hun religieuze beleving of overtuiging. Om nu een cartoonwedstrijd te organiseren om moslims te beledigen, slaat nergens op. Je moet niet perse gaan beledigen, omdat het kán in een land met vrijheid van meningsuiting. Fatsoen werkt twee kanten op.’
