Denk is de grootste partij geworden bij mensen met een Turkse en Marokkaanse achtergrond in Amsterdam. Dit blijkt uit onderzoek door de Universiteit van Amsterdam en de gemeente onder vierhonderd respondenten, meldt de lokale nieuwszender AT5.
De Denk-steun onder Turkse Nederlanders is wel afgenomen, van 74 procent naar 61 procent. Onder Marokkaans-Nederlandse kiezers is Denk het daarentegen beter gaan doen.
Het lijkt erop dat Denk in Amsterdam van drie naar twee zetels daalt. ‘Gelukkig hebben we het vertrouwen onder de traditionele achterban kunnen behouden. De lage opkomst (56% stemde NIET) heeft ons naar alle waarschijnlijkheid extra geraakt. De komende tijd gaan we nadenken over hoe het beter kan’, twittert lijsttrekker Sherer Khan.
Onder Surinaamse Nederlanders in Amsterdam is BIJ1 de grootste partij geworden. Daarna volgt de PvdA, met ruim een kwart van de stemmen.
Uit een opiniepeiling onder biculturele Nederlanders in de vier grote steden, uitgevoerd door De Etnobarometer/Het Opiniehuis in samenwerking met de Kanttekening, kwamen vergelijkbare resultaten. Opvallend in die peiling, die nog vóór de uitslag was gehouden, was ook dat de PvdA aan een comeback bezig leek onder Nederlanders met een migratieachtergrond.
Het lijkt erop dat de PvdA de grote winnaar is in Amsterdam. De partij stijgt van 5 naar 9 zetels. GroenLinks lijkt te zakken van 10 naar 8 zetels. BIJ1, lijkt ondanks het vertrek van oud-raadslid Sylvana Simons naar de Tweede Kamer, van 1 naar 3 zetels te gaan.
Komt het doordat de coronamaatregelen, waar de Forum voor Democratie zo tegen ageerde, zijn afgeschaald? Haalde de kiezer zijn neus op voor het Kremlin-vergoelijkende standpunt? Waar de partij van Thierry Baudet zelf met hoge verwachtingen meedeed in vijftig gemeenten, valt de uitslag een beetje tegen.
FvD kon eigenlijk alleen maar winnen, want in 2018 deed het alleen mee in Amsterdam. Daar lijkt de partij slecht één zetel te behalen, waar het er vier jaar geleden drie scoorde. In totaal lijkt de partij in nog eens drieënveertig gemeenten weliswaar in de raad te komen, maar meestal steeds met slecht één zetels en heel soms met twee zetels.
In Utrecht, Nijmegen, Groningen, Den Bosch en Urk, waar Baudet graag komt, komt FvD niet eens in de raad. FvD-leider Thierry Baudet ‘had misschien ietsje meer verwacht’. Toch zegt hij ‘overall wel tevreden’ te zijn.
Hoe nu deze uitslag te duiden? Bert Brussen van ThePostOnlineschrijft dat de kiezer ‘helemaal klaar met FvD’ is. ‘Die paar solo- en duo-zeteltjes in kleine en middelgrote gemeentes zijn eigenlijk nog pijnlijker dan helemaal geen zetels. Het zijn de laatste gestolde restanten van een verder ontbonden lijk.’
Journalist en FvD-watcher Chris Aalberts zegt tegen het Reformatorisch Dagblad: ‘De partij is niet salonfähig meer. Denk aan het feit dat Pathé een documentaire over FVD’er Gideon van Meijeren niet wil vertonen in Tuschinski.’
Aalberts denkt ook dat Baudets partij stemmen liet liggen omdat die niet inzet op lokale thema’s. ‘Ik denk dat mensen alleen nog op FVD stemmen vanwege de landelijke aantrekkingskracht.’
Maar hoewel Baudet zelf erkent dat FvD geen grootste entree maakt in de gemeenteraden, benadrukt hij dat FvD nu ‘voet tussen de deur’ heeft in tientallen plaatsen. Daar kan het nu focussen op de doelstelling die FvD inmiddels heeft: ‘onze eigen wereld creëren’.
Het Platform Stop Racisme, dat afgelopen weekend op ruim twintig plekken demonstreerde onder de slogan ‘Geen fascisme in de raad’, waarschuwt dan ook dat met FvD ‘fascisme in 43 gemeentes plaatsneemt in de raad’.
Het platform waarschuwt ook voor de PVV: die ‘is dan wel gekrompen, maar nog altijd aanwezig’. Het platform noemt ook de twee zetels van JA21 in Amsterdam als voorbeeld van racisme in de raad. ‘En racistisch beleid van andere partijen moeten we ook blijven bestrijden.’
Het heeft uiteraard iets zeer wrangs: het grote contrast tussen de Nederlandse en Europese reactie op de enorme vluchtelingenstroom uit Oekraïne nu, en die op vluchtelingen uit andere werelddelen in de jaren na de eenmalig royale houding van het Wir schaffen das van Angela Merkel in 2015.
Speciaal bij een aantal Midden-Europese landen, die toen de poorten strak gesloten hielden, is het verschil enorm. Toen nul, nu in Polen al naar schatting anderhalf miljoen. Maar ook voor Den Haag, wat niet alleen samenhangt met het feit dat de nieuwe VVD-staatssecretaris Eric van der Burg er zo duidelijk anders in staat dan al zijn voorgangers, dat hij zelfs complimenten van Denk-Kamerlid Kuzu mocht ontvangen.
Maar er zijn natuurlijk ook andere redenen. Om te beginnen dat het in het verleden vaak door VVD en CDA gehanteerde argument om de boot af te houden, ‘opvang in de regio’, hier niet opgaat, omdat Europa nu zelf gewoon ‘de regio’ is.
Ten tweede omdat het nu heel zwart-wit ligt: er is een klassieke agressor, Rusland, in een aanvalsoorlog die een groot deel van de bevolking van Oekraïne op de vlucht doet slaan. Er zijn geen Russen voor Oekraïne op de vlucht. Wel inmiddels Russische tegenstanders van Poetin: die zitten daarmee in hetzelfde kamp.
Bezien wij de belangrijkste groepen mensen, die in de afgelopen jaren aan de poorten van Europa klopten, dan gaat het grofweg om vier.
Allereerst (of beter: chronologisch als laatste) de Afghanen, die voor het Westen hadden gewerkt en alle reden hadden om met de Taliban aan de macht voor hun leven te vrezen. Ongeacht het twijfelachtige nut van de Europese militaire aanwezigheid in Kabul: dat schept verplichtingen.
Dan de door de Wit-Russische dictator Loekasjenko per vliegtuig opgehaalde Irakezen, waarmee hij doelbewust Brussel probeerde te chanteren. Dat ging voor een groot deel om jongeren die wegens gebrek aan economisch perspectief in eigen land naar Europa wilden migreren. Met dat motief is, voor alle duidelijkheid, moreel niets mis, maar het valt niet onder het vluchtelingenverdrag.
Dat geldt ook voor een substantieel aantal – maar tegelijk zeker niet voor allen! – van de Afrikanen, die voor de zoveelste keer na een barre tocht door de Sahara via gammele bootjes de oversteek nar Europa waagden. Het hangt zeer van het land van herkomst af, of zij als vluchtelingen, dan wel als migranten moeten worden beschouwd. Het is het hardnekkige probleem van de veilige-landers, die vervolgens niet uitzetbaar blijken – een ruimhartig vreemdelingenbeleid kan alleen op steun rekenen als het ook de grenzen effectief bewaken kan.
Dan zijn er, tot slot, de Syriërs – slachtoffer van een dictator die nog veel meedogenlozer dan Poetin is, door wie Assad overigens is gesteund. Tussen de Syrische vluchtelingen blijken soms ook handlangers van het regime met martelbloed aan de handen te zitten, zoals de echte vluchtelingen dan tot hun ontzetting ontdekken. De Syrische burgeroorlog is ook zeer onoverzichtelijk, en er valt, anders dan in Oekraïne, ook amper een politieke groepering aan te wijzen die wél onze basale normen van vrijheid, rechtstaat en democratie omarmt.
Dat brengt mij op een cruciaal menselijk punt: het hemd is nader dan de rok – het gevoel van verwantschap met Oekraïne is daardoor logischerwijs veel groter. De meeste mensen zullen als eerste familie helpen, dan buren, dan geestverwanten, dan landgenoten etcetera.
Dat is elders niet anders dan hier. Bengali zullen eerder met de Rohingya begaan zijn dan met de Oekraïners, Turken met de Turkmenen – die staan voor hen in alle opzichten dichterbij. Christenen kennen de oecumene, moslims de oemma, joden de diaspora die dat idee van mentale verwantschap – en dus lotsverbondenheid – versterkt.
Cruciaal menselijk punt: het hemd is nader dan de rok
Kyiv wil bij Europa horen, wat niet voor Syrië of Afghanistan geldt, die ook veel verder van ons afstaan. Het is Moskou dat die toenadering met alle geweld probeert te verhinderen, in feite zelfs poogt de hele naoorlogse stabiliteit in ons werelddeel te ontwrichten teneinde het eigen verloren imperium te herstellen. Daarmee gaat het nu voor Europa zelf dus ook, anders dan bij Syrië of Afghanistan, simpel om direct lijfsbehoud. En dat wint het altijd van elke hogere moraal.
‘Zowel Rusland als Israël rechtvaardigen hun invasies met beroep op ‘zelfverdediging’, en in beide gevallen is dat niet waar.’ Dit stelt de linkse Israëlische columnist Gideon Levy (Haaretz) in een opinieartikel op de website Middle East Eye.
Volgens de Israël schendt Rusland met de invasie van Oekraïne de internationale rechtsorde, maar volgens Levy doet Israël in Palestina niet anders.
‘Hoe was Israëls invasie van Libanon in 1982, of de daaropvolgende militaire bezetting, anders dan de Russische invasie van Oekraïne? In welk opzicht verschillen de frequente invallen van Israël in Gaza, die dood en verderf zaaien, van de Russische invasie van de Krim? En in welk opzicht verschilt, afgezien van het tijdsbestek, de vijf decennia durende bezetting van de Westelijke Jordaanoever door Israël, zonder einde in zicht, van de recente bezetting van Oekraïne door Rusland?’
Ook vindt Levy het opvallend dat zowel Rusland als Israël zich beroepen op ‘zelfverdediging’. Rusland ‘verdedigt’ zichzelf om de ‘genocide’ tegen de Russische minderheid in Oekraïne te stoppen en wil het land ‘denazificeren’. Israël beriep zich voorafgaand aan de invasies van Gaza en Libanon ook op zelfverdediging en wilde ’terroristische’ regimes uitschakelen.
Eén groot verschil: ‘Israël, de lieveling van Europa en de VS, mag doen wat Rusland niet kan’, aldus Levy. ‘Niemand durft Israël te straffen. Terwijl het Internationaal Strafhof jarenlang aarzelde over een mogelijk onderzoek naar oorlogsmisdaden in Israël, is het al begonnen met het onderzoeken van de Russische invasie van Oekraïne. Als dit geen internationale ethische dubbele standaard is, wat is het dan wel?’
Uit nieuw vrijgegeven documenten van de CIA blijkt dat de 44-jarige Ammar al Baluchi uit Koeweit herhaaldelijk als ‘levende martelpop’ op een geheime CIA-locatie heeft gefungeerd. CIA-medewerkers konden zo ‘verhoortechnieken’ onder de knie krijgen bij het verhoor van terreurverdachten. Dit meldt de Britse krant the Guardian.
De details van de marteling van Al Baluchi staan in een CIA-rapport uit 2008. Die zijn nu vrijgegeven, nadat advocaten een rechtzaak hadden aangespannen om een onafhankelijk medisch onderzoek te laten verrichten.
Baluchi’s hoofd werd tijdens de martelsessies meerdere malen tegen een triplexhouten muur gebonkt. Hij heeft daar hersenschade aan overgehouden, aldus een later intern rapport van de Amerikaanse regering.
Al Baluchi wordt verdacht van het voorbereiden van 9/11 en zit nog steeds vast in Guantanamo Bay, waar hij sinds 2006 zit ondergebracht.
Het ‘muren’ van verdachten was een beruchte ‘enhanced interrogation technique’ van de CIA. Daarbij wordt om de nek van een verdachte een handdoek geplaatst die de verhoorders bij de uiteindes kunnen beetpakken, om uiteindelijk het hoofd tegen de muur te slaan.
Sommige rechtse joden verkleden zich als moslim om het Al Aqsa-complex binnen te gaan en stiekem te bidden. Hiermee brengen ze de status-quo op de twee na heiligste plek van de islam in gevaar, aldus de Arabische nieuwszender al Jazeera.
Israël bezet sinds 1967 Oost-Jeruzalem, maar sloot toen met Jordanië – dat de islamitische locaties in de stad beheert – een compromis: moslims hebben het alleenrecht om te bidden bij Al Aqsa, dat onder joden bekend staat als de Tempelberg. Joden mogen bidden bij de Klaagmuur eronder.
Maar sommige ultrazionistische joden willen nu een einde maken aan deze precaire status-quo. De 26-jarige Raphael Morris moedigt met zijn organisatie Returning to the Mount joden zelfs aan om te gaan bidden op het voor Joden verboden terrein van de Al Aqsa-moskee.
Deze zionisten verkleden zich als moslims, zodat ze niet opvallen. Ze leren zelfs Arabisch en enkele Koranverzen uit hun hoofd, om zo langs de veiligheidscontroles te lopen zonder betrapt te worden door de Israëlische politie en de Palestijnse bewakers van het complex.
Al Jazeera stelt dat er dagelijks tientallen Joden het verbod omzeilen. ‘Er zijn elke dag tienduizenden moslims die deze poorten passeren. Ons doel is om op te gaan in en niet betrapt te worden’, vertelt Morris aan de Arabische nieuwszender.
Onlangs kreeg Morris een gebiedsverbod van drie maanden opgelegd van de Israëlische politie, met het bevel om uit de buurt van de Oude Stad te blijven. Toch zweert Morris terug te zullen keren.
De Turkse president Erdogan heeft in een verkiezingstoespraak beloofd de 3,7 miljoen Syrische vluchtelingen in Turkije niet terug te sturen, maar verbindt die belofte wel aan een eventuele verkiezingswinst in 2023. Dat meldt de Turkse nieuwssite Ahval. Hij zei ook dat Turkije bereid is om Oekraïners op te vangen.
De CHP, de grootste oppositiepartij en een concurrent van Erdogans AKP, wil de Syriërs terugsturen en heeft dat tot het belangrijkste onderwerp van de verkiezingscampagne gemaakt. De volgende Turkse verkiezingen zijn in 2023.
‘Turkije zal een veilige haven blijven voor de onderdrukten van de wereld, inclusief de Oekraïners. De profeet Mohammed was zelf ook een vluchteling’ zei Erdogan in Ankara. Zijn toespraak was vooral gericht tegen de CHP. ‘Zij zeggen dat ze vluchtelingen terug zullen sturen wanneer ze de verkiezingen winnen. Dat zullen wij niet doen.’
Voor de CHP is de vluchtelingenproblematiek in Turkije de belangrijkste zaak voor de verkiezingen. ‘Dit is het verschil tussen ons’, aldus Erdogan. ‘Wij laten niemand ontredderd achter, ons eigen volk ook niet. Want dit is wat onze waarden ons verplicht.’
Naast de 3,7 miljoen Syriërs kent Turkije ook nog zo’n miljoen vluchtelingen uit Afghanistan, Iran en Pakistan. Vluchtelingen in Turkije zijn steeds meer doelwit van racistische aanslagen en pogroms en worden tot zondebok gemaakt vanwege de economische crisis in het land. Volgens een enquête vindt 65 procent van de Turkse bevolking dat de Syrische vluchtelingen weer terug naar hun land van herkomst moeten.
Rusland heeft een lijst opgesteld van 40.000 Syriërs die in Oekraïne kunnen gaan vechten. Dat beweert het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten, een NGO die toezicht houdt op de oorlog in Syrië en over een netwerk van bronnen in Syrië beschikt.
‘Tot nu toe hebben meer dan 40.000 Syriërs zich geregistreerd om samen met Rusland in Oekraïne te vechten.’ Russische officieren in Syrië zouden tot nu toe 22.000 vrijwilligers hebben goedgekeurd. Dat is fors meer dan het aantal van 16.000 Syrische strijders dat Rusland eind vorige week zei in te zullen zetten.
Deze Syriërs zijn militairen van het reguliere Syrische leger, maar ook leden van pro-regeringsmilities die ervaring met straatoorlog en Russische training hebben gevolgd.
In Syrië verdienen soldaten tussen de 15 en 35 dollar per maand, maar van de Russen krijgen ze een salaris van 1.100 dollar. Gewonde soldaten krijgen 7.700 dollar aan schadevergoeding, families van gesneuvelde Syrische strijders ruim het dubbele.
Het Observatorium zei gisteren dat het nog geen bevestigde berichten had over Syrische rekruten die naar Oekraïne zijn vertrokken.
Rusland steunt al vanaf het uitbreken van de Arabische revolutie in Syrië (2011) onafgebroken het Assad-regime. Vanaf 2015 is Rusland direct militair betrokken via luchtoperaties, waarbij het vuile werk op de grond werd gedaan door Syrische en Iraanse milities.
Voor het partijkantoor van Forum van Democratie is vannacht een groot spandoek opgehangen met de tekst ‘Geen fascisme/racisme in de raad – fck FvD’. Op het spandoek is ook een gebalde vuist te zien. Eerder deze week werd het pand aan de Herengracht al beklad.
‘Extremisten bezochten vannacht opnieuw ons kantoor’, reageert het FvD-twitteraccount. ‘Partijkartel en Mainstream Media creëren een klimaat van politiek geweld met hun voortdurende demonisering en stigmatisering van onze partij.’
Thierry Baudet heeft het de afgelopen dagen druk met het veroordelen van ‘demonisering’ jegens hem en zijn partijleden. En nadat het FvD-kantoor maandag was beklad zei Baudet dat dit ‘past in een patroon van bedreigingen, demonisering en hatelijkheden’.
‘Woorden doen ertoe’, twitterde Baudet gisteren ook naar aanleiding van een radiocolumn van. schrijver Marcel van Roosmalen. Die zei over FvD’ers ‘dat er mag worden gefilosofeerd over de uitsluiting uit onze samenleving. Bind ze vast, zet ze in een boot en sleep die naar de Atlantische oceaan. Naakt, zonder kleren’. Hij vergeleek FvD-Kamerlid Gideon van Meijeren met een reptiel.
Tegenstanders beschuldigen Baudet vaak zelf van demoniserende taal over minderheden en het de machtspartijen, waartegen FvD ‘tribunalen’ wil opzetten. Ook wordt Baudet vaker bekritiseerd vanwege zijn soms directe taalgebruik richting mede-politici. Zo noemde hij Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) vorige maand nog ‘acteur, poseur, nitwit, clown’ toen hij tegen Poetin inging.
De PvdA maakt een comeback onder biculturele Nederlanders. Dit is de opvallendste conclusie uit stemonderzoek onder biculturele Nederlanders in de grote steden, uitgevoerd door Het Opiniehuis/de EtnoBarometer in samenwerking met de Kanttekening.
Beeld: Opiniehuis
De PvdA staat achter Denk (19 procent) op de tweede plek met 12 procent, als je de stemvoorkeuren van alle gepeilde biculturele Amsterdammers, Rotterdammers, Hagenaren en Utrechters samenpakt. Daarmee lijkt de PvdA een beter resultaat te gaan halen onder biculturele Nederlanders dan bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, zegt opiniepeiler Aziz el Kaddouri (Het Opiniehuis/de EtnoBarometer). ‘Vroeger stemden deze groepen heel vaak op de PvdA. Je ziet dat deze liefde lichtjes terug is.’
Een verklaring? El Kaddouri noemt de onvrede over het kabinet van VVD, D66, CDA en ChristenUnie, waartegen de PvdA oppositie voert. Ook is de PvdA de afgelopen tijd stabiel gebleven, zegt hij.
In 2018 onderzocht El Kaddouri het stemgedrag van Turkse en Marokkaanse Nederlanders bij de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam en Den Haag. Slechts 7 procent van hen in Rotterdam en 8 procent in Den Haag stemde toen PvdA.
‘Je ziet dat deze liefde lichtjes terug is’
Politicoloog Floris Vermeulen (Universiteit van Amsterdam) zou een comeback van de PvdA interessant vinden. ‘In 2018 waren Denk, BIJ1 en Nida nog nieuw. Misschien hebben deze partijen niet gebracht wat de kiezers wilden. Nida is er vorig jaar mee gestopt, nadat de partij er niet in slaagde om in de Tweede Kamer verkozen te worden.’
Volgens Vermeulen is de PvdA erg gericht op samenwerking en weet het daarom meer te bereiken dan kleine partijen in de oppositie. Ook zijn gezondheidszorg en veiligheid nu belangrijke verkiezingsthema’s. De PvdA scoort beter op deze thema’s dan de andere partijen, aldus Vermeulen. ‘Discriminatie en uitsluiting, hét thema waarop Denk en BIJ1 zich sterk profileren, is dit jaar minder belangrijk dan vier jaar geleden. Vanwege de coronacrisis staat gezondheidszorg nu op de eerste plek, discriminatie en uitsluiting op plek twee.’
Beeld: Opiniehuis
Slechts 36 procent van de gepeilde biculturele Nederlanders zegt te gaan stemmen. Dat is vier procent minder dan in 2018, blijkt uit de opiniepeiling. El Kaddouri wijst er wel op dat Denk veel kiezers weet te mobiliseren die anders niet zouden stemmen. ‘Dat zag je in 2018 in Amsterdam-West. Op plekken waar de opkomst normaal onder de 30 procent lag, steeg die naar boven de 50 procent. Biculturele kiezers voelden zich door Denk vertegenwoordigd.’
Vermeulen is sceptischer. ‘In 2018 was er echt sprake van nieuw elan. Je had drie nieuwe partijen: BIJ1, Denk en Nida. Nu is dat elan er niet meer. Nida is weg, Denk en BIJ1 zijn niet echt doorgebroken. Natuurlijk, ze hebben wel mensen naar de stembus getrokken en spelen deze emanciperende rol nog steeds. Maar tegelijkertijd weten ze afhakers onvoldoende over de streep te trekken, waardoor de opkomst onder biculturele Nederlanders lager is geworden.’
Beeld: Opiniehuis
Denk lijkt het anno 2022 beter te doen onder Marokkaanse dan onder Turkse Nederlanders. Van de Marokkaans-Nederlandse respondenten uit de grote steden die zegt te gaan stemmen, wil 51 procent dat doen op Denk, tegenover ‘slechts’ 35 procent van de Turks-Nederlandse kiezers. Volgens El Kaddouri komt dit door Farid Azarkan, de nieuwe leider van Denk. Hij weet als Marokkaanse Nederlander deze groep gemakkelijker aan zich te binden. En door het stapje terug van Tunahan Kuzu en het vertrek van Selcuk Öztürk zijn ‘Turkse’ thema’s als de Armeense Genocide en president Erdogan binnen Denk minder belangrijk geworden.
El Kaddouri: ‘Denk is nu een bredere partij geworden, die een andere toon aanslaat. Azarkan is een beroepspoliticus, die welbespraakt is. Hij had zo bij de PvdA of D66 gekund. Maar bij Denk heeft hij meer vrijheid om zijn eigen accenten te leggen, en aandacht te vragen voor thema’s die zijn achterban belangrijk vindt.’
Vermeulen: ‘In de Turkse gemeenschap is er meer discussie over Denk: over de voor- en nadelen van de partij, over de manier van politiek bedrijven door Denk en over het feit dat Denk zich aan Turkije heeft verbonden. Turkse Nederlanders die juist kritisch zijn over de Turkse regering zijn ook kritisch over Denk.’
Bij Marokkaanse Nederlanders spelen andere overwegingen in hun stem op Denk, aldus de politicoloog. ‘Zij hebben het gevoel dat er een harde tegenstem nodig is: tegen het beleid van de regering, maar ook tegen de PVV en het anti-islamdiscours dat nog steeds erg invloedrijk is in Nederland.’
‘Denk is nu een bredere partij geworden’
BIJ1 moet het doen met slechts vier procent van de potentiële stemmen onder de grootstedelijke biculturele Nederlanders in het onderzoek van de EtnoBarometer/Opiniehuis, daarbij aangetekend dat de partij niet meedoet in Den Haag. Onder Turkse en Marokkaanse Nederlanders geeft vrijwel niemand aan BIJ1 te zullen stemmen. Volgens politicoloog Vermeulen is BIJ1 voor moslimkiezers niet de partij die ze zoeken.
‘BIJ1 komt niet specifiek op voor moslims. Daarnaast is BIJ1 een hele progressieve partij, terwijl Denk-kiezers een conservatieve positie innemen.’ El Kaddouri beaamt: ‘Marokkaanse en Turkse Nederlanders hebben weinig met de feministische ideeën van BIJ1. Slechts een kleine groep vrouwen is hierin geïnteresseerd.’
Beeld: Opiniehuis
Zwarte Nederlanders hebben meer interesse in de partij van Sylvana Simons. Onder Surinaamse Nederlanders in de grote steden geeft 10 procent aan BIJ1 te stemmen; onder Antilliaanse Nederlanders is dit 12 procent. Maar ook dat is in beide gevallen minder dan op D66, GroenLinks of de PvdA.
Vermeulen verklaart: ‘De progressieve LGBTQIA-agenda van BIJ1 wordt niet onderschreven door veel christenen, die hierover conservatievere standpunten hebben.’ El Kaddouri: ‘Veel oudere Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders stemmen PvdA, uit traditie. BIJ1 moet jongeren aan zich binden, maar veel jongeren uit de Surinaamse en Antilliaanse gemeenschap stemmen niet.’
Ook populistische partijen – Forum voor Democratie, PVV, JA21, Belang van Nederland van Wybren van Haga, Leefbaar Rotterdam en Groep de Mos/Hart voor Den Haag – krijgen stemmen van biculturele Nederlanders. Zo geeft 5 procent van de Marokkaans-Nederlandse respondenten die gaat stemmen aan dit op FvD te zullen doen, evenals 4 procent van de Surinaamse Nederlanders en 2 procent van de Turkse en Antilliaanse Nederlanders.
‘Het anti-overheidsdiscours slaat aan bij deze kiezers’
De antimigratie- en anti-islamboodschap van Baudet klinkt in vergelijking met 2018 minder hard, vandaar dat FvD het nu beter doet onder Surinaamse en Marokkaanse Nederlanders dan toen, zegt El Kaddouri. Vermeulen vertelt dat Thierry Baudet en Wybren van Haga via social media jonge kiezers bereiken, ook biculturele. ‘Daarnaast slaat het anti-elite- en anti-overheidsdiscours van deze partijen aan bij deze kiezers.’
En voor Marokkaanse Nederlanders FvD-stemmers is het thema ‘vrijheid’ belangrijk, aldus El Kaddouri. Ze willen niet door de coronamaatregelen in hun vrijheid beperkt worden. FvD vertolkt die onvrede. Maar als Baudet weer op andere thema’s hamert – bijvoorbeeld over migranten – , dan haken Marokkaans-Nederlandse kiezers af, denkt de opiniepeiler.
6 procent van de Surinaamse Nederlanders die zegt te gaan stemmen, wil dat doen op de PVV, 4 procent op FvD en 3 procent op Leefbaar Rotterdam. Dat vindt Vermeulen opvallend.
‘Het gaat om meer dan alleen de pandemie en het verzet tegen de coronamaatregelen. Je ziet ook dat er sommige mensen met een migratieachtergrond zijn, die moeite hebben met andere migranten. Ik durf hier geen algemene uitspraken over te doen. Er zijn onderzoeken geweest naar de sympathie voor de PVV onder Hindoestaanse Surinaamse Nederlanders, maar ook deze groep is divers en hierover moeten we niet generaliseren.’
Voor dit onderzoek zijn tussen 7 en 13 maart 2.667 stemgerechtigde biculturele Nederlanders tussen de 18 en 70 jaar ondervraagd. Het gaat om 712 Turkse, 743 Marokkaanse, 681 Surinaamse en 531 Antilliaanse Nederlanders. De steekproef is getrokken op basis van de ideaalcijfers voor geslacht, leeftijd, opleiding voor de separate etnische groepen.
Bij deze steekproefomvang van 2.667 geldt bij een betrouwbaarheidsniveau van 0,95 een maximale onnauwkeurigheidsmarge van 1.89 procent. Dit betekent dat een in de steekproef gevonden percentage van 50 procent in de hele populatie tussen de 48,11 en 51,89 procent ligt.
Bij een steekproefomvang van (2.667 x 0,36 (procent dat daadwerkelijk gaat stemmen) =) 960 stemmers geldt bij een betrouwbaarheidsniveau van 0,95 een maximale onnauwkeurigheidsmarge van 3.16 procent.
De onderzoeksresultaten zijn representatief voor alle etniciteitsgroepen en steden bij elkaar. De foutmarge bij een deelpopulatie of -gebied is veel groter. We geven geen cijfers over bijvoorbeeld het stemgedrag van Marokkaanse of Surinaamse Nederlanders in Amsterdam, of Turkse Nederlanders in Rotterdam. Daarvoor zijn de geënquêteerde deelgroepen te klein.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
