Niet-westerse Nederlanders hebben minder vaak een baan, moeten vaker een beroep doen op een uitkering en verdienen minder dan mensen zonder migratieachtergrond. Dit blijkt uit een nieuw rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Centraal Planbureau.
69 procent van de mensen zonder migratieachtergrond heeft werk, tegenover 60,9 procent van de mensen met een niet-westerse achtergrond. Hoewel de overheid veel verschillende pogingen heeft gedaan om niet-westerse migrantengroepen meer aan het werk te krijgen, blijven ze sociaaleconomisch achter.
In de afgelopen jaren was er sprake van een inhaalslag, omdat het economisch goed ging en er meer mensen aan het werk konden gaan. De coronacrisis gooide echter roet in het eten en treft mensen met een niet-westerse achtergrond harder.
Onder de vier grootste niet-westerse migrantengroepen – Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders – is de werkloosheid het hoogst. Ook krijgen zij gemiddeld genomen een lager salaris.
Dat deze groepen slecht scoren komt, aldus het rapport, mede door discriminatie. Vooroordelen spelen deze etnische groepen parten tijdens het selectieproces. Oost-Europeanen doen het net zo goed als ‘autochtone’ Nederlanders, Oost-Aziaten doen het gemiddeld genomen zelfs beter.
In Soedan kun je sinds kort niet meer ter dood veroordeeld worden voor homoseksuele handelingen. In zes andere moslimlanden kan dat nog wel, maar alleen in Iran worden homo’s op grote schaal geëxecuteerd. Sinds de Islamitische Revolutie van 1979 zijn er zo’n vijfduizend LHBT’ers ter dood gebracht. Hierdoor leiden Iraanse niet-hetero’s een dubbelleven. Ze zijn bang om ontdekt te worden door hun familie of door de overheid, aangezien ze in beide gevallen hun leven niet zeker zijn.
In Irak, Iran, Jemen, Saoedi-Arabië, Somalië en in het noorden van Nigeria kun je voor homoseksuele handelingen ter dood veroordeeld worden. Deze landen baseren hun vonnis op de Koran, die net als de Bijbel homoseksualiteit veroordeelt. Ook staat in de Hadith, de islamitische overlevering, dat Mohammed gezegd heeft dat twee mannen en twee vrouwen niet onder dezelfde lakens mogen slapen en niet naar elkaars geslachtsdelen mogen kijken. Homoseksuele daden zijn dan ook verboden volgens de meeste scholen van islamitische rechtspraak en onderhevig aan verschillende straffen, waaronder de doodstraf. In Iran blijft het niet alleen bij woorden. Zo werd er in 2019 nog een 31-jarige man publiekelijk opgehangen op een plein in de zuidelijke Iraanse stad Kazerun.
Politiek
Hoewel homoseksualiteit in de Iraanse politiek nauwelijks besproken wordt en naar buiten toe zoveel mogelijk vermeden, zijn Iraanse leiders niet verlegen hun ongezouten mening op tafel te leggen als hen daarom gevraagd wordt. Zo claimde voormalig president Mahmoud Ahmadinejad dat homoseksualiteit niet voorkomt in Iran en verklaarde oud-parlementslid Mehrdad Bazrpash dat zijn land er prat op gaat de rechten van homoseksuelen te schenden.
Ondanks een dringende oproep van de Verenigde Naties weigert Iran om relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht te decriminaliseren en de doodstraf voor homoseksualiteit af te schaffen. Volgens de Islamitische Republiek is homoseksualiteit immoreel en westerse decadentie. Behalve dat er duizenden homo’s ter dood zijn veroordeeld, is het Iraanse mannen toegestaan om eerwraak toe te passen op hun kinderen en kleinkinderen vanwege hun geaardheid. Dit heeft tot gevolg dat het werkelijke aantal dodelijke slachtoffers nog hoger ligt.
Wettelijk gezien is seks tussen mensen van hetzelfde geslacht erg complex in Iran. Zo wordt bij seks tussen twee mannen met wederzijds goedvinden alleen de passieve partner ter dood veroordeeld. De penetrerende partner wordt veroordeeld tot honderd zweepslagen. Wordt er echter bewezen dat er sprake was van verkrachting, dan kan de dader ter dood veroordeeld worden. Daarom is vertrouwen enorm belangrijk onder homomannen, vanwege de angst voor verraad en chantage. Ook zijn er verhalen bekend waarin een terdoodveroordeelde onder druk van zijn familie ineens claimde verkracht te zijn, waardoor niet hij, maar zijn voormalig sekspartner ter dood werd veroordeeld. Omdat penetratie bij seks tussen twee vrouwen volgens de wet niet plaatsvindt, worden beide partners alleen veroordeeld tot zweepslagen.
Hoewel de wetten in het land draconisch zijn, is het gebruikelijk dat mannen hand in hand over straat lopen, gearmd in een theehuisje zitten of dat vrienden een hand op elkaars knie leggen. Volgens de Iraanse geschiedenisleraar Hamed (32) hebben niet-heteromannen het daarom in zekere zin makkelijker dan in andere homofobe landen, maar blijft de angst om ontdekt te worden enorm. ‘We kunnen zonder vrees close met elkaar zijn in het openbaar. Ik kan samenwonen met een man en kus mijn vriend zelfs in het park. Soms krijgen we wel scheve blikken, maar daar blijft het bij. Toch zijn sommige vrienden in het openbaar in elkaar geslagen of gearresteerd door de lokale zedenpolitie, vanwege onislamitische gedragingen en kledingstijl.’
Operatie
De Iraanse wet bestempelt niet-heteroseksuele mensen als geestesziek. Als oplossing voor dit veronderstelde probleem besloot de regering in 1987 transseksualiteit te legaliseren en om massaal geslachtsveranderingsoperaties uit te voeren. Deze operaties worden gesponsord door de staat en vinden vaak plaats met slechts de halve goedkeuring van de patiënt.
‘Ze weten dat de wereld meekijkt, dus voeren ze liever massa-operaties uit dan massa-executies’
‘De ayatollahs zien transgenders als mannen met de ziel van een vrouw en andersom’, zegt activiste Shadi Amin van de Iraanse LHBT-rechtenorganisatie 6Rang, gevestigd in Londen. ‘Daarom zetten ze duizenden mensen per jaar onder enorme druk om een geslachtsoperatie te ondergaan. Ze denken dat ze hiermee het bestaan van homoseksuele mensen kunnen bestrijden, want door hun lichaam te veranderen los je het probleem op. Ze weten dat de wereld meekijkt, dus voeren ze liever massa-operaties uit dan massa-executies.’
‘De meesten van ons willen hun geslacht helemaal niet veranderen’, vervolgt Amin, ‘maar ze krijgen twee keuzes: gearresteerd, gemarteld of zelfs geëxecuteerd worden, of een operatie ondergaan. Maar zelfs na deze traumatische ervaring worden de meesten aan hun lot overgelaten. Vaak is het voor families een schande om hun kind weer op te nemen en worden zij verstoten. Ze komen nergens aan het werk en eindigen in de clandestiene seksindustrie.’
Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze behandeling niet alleen faalt in het genezen van de veronderstelde ziekte, maar vaak leidt tot depressie, identiteitscrises en zelfs zelfmoord. Volgens Human Rights Watch krijgen nagenoeg alle Iraanse LHBT’ers te maken met dergelijke psychologische problemen. Met hun problemen kunnen ze bij niemand terecht, omdat psychiaters terughoudend en nauwelijks opgeleid zijn om homoseksualiteit te zien als iets anders dan een geestelijke stoornis. Uit pure wanhoop, of aangespoord door deze psychiaters, de overheid of familieleden kloppen sommige LHBT’ers aan bij hun lokale imam, of bij predikers van het regime. Die claimen dan het veronderstelde probleem genezen kan worden door religieuze activiteiten als vasten, bidden en het bestuderen van de Koran. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Utah hebben dit soort behandelingen echter een slagingspercentage van nul procent en brengen ze niet alleen het psychisch welzijn van de ‘patiënt’ in gevaar, maar zorgen ze soms voor zoveel spanning, dat de ‘patiënt’ zijn religie vaarwel zegt.
Gevaar
Volgens 6Rang kampen Iraanse LHBT’ers buitensporig vaak met fysiek, verbaal en zelfs seksueel geweld. De meeste incidenten vinden plaats binnen het gezin zelf (62 procent), op straat (52 procent), door vrienden of klasgenoten (49 procent) en de politie (30 procent). 15 procent geeft zelfs aan op het politiebureau seksueel misbruikt te zijn onder bedreiging van agenten. Zo vertelt Milad (29) dat hij meerdere keren gearresteerd werd omdat hij transgender is: ‘Ik werd zomaar afgeranseld en de politiemannen wilden seks met mij. Toen ik dat weigerde sloegen ze me nog harder en sloten ze me dagenlang op, zonder dat mijn familie hiervan op de hoogte was. Uiteindelijk lieten ze mij gaan, maar verzekerden ze mij dat als ik seks met een man zou hebben ze mij zouden ophangen.’
‘Op school rukte een klasgenoot alle kleren van mijn lijf, maakte foto’s van mij en verkrachtte me op het toilet’
Volgens student Mohsen (24) is geen enkele overheidsinstelling veilig. ‘Op school rukte een klasgenoot alle kleren van mijn lijf, maakte foto’s van mij en verkrachtte me op het toilet. Maar niemand gelooft mij als ik dit vertel. Ook je docenten en het schoolbestuur zijn niet te vertrouwen. Ze luisteren niet, chanteren je of proberen je te genezen.’
Navid (19) vertelt dat hij ook thuis zijn verhaal niet kwijt kan en hij uit schande werd opgesloten in zijn kamer. ‘Op een dag sloeg mijn vader me zelfs zo hard dat ik tot op de dag van vandaag niet normaal kan lopen. En dan heb ik nog geluk dat ik leef. Een jongen uit mijn netwerk had een vriendje wiens oom te horen kreeg over zijn geaardheid. Een week later had deze oom zijn eigen neefje laten vermoorden.’
Overlevingsstrategieën
Ook ondernemer Shahrooz (34) is homoseksueel. Hij legt uit hoe je als homo Iran kunt overleven: ‘We zijn de beste sociale kameleons ter wereld. Soms ben ik het ene moment de ideale familieman en vrome schoonzoon en spreek ik een uur later stiekem af in een openbaar park met een nieuwe scharrel.’
Aangezien een operatie voor de meeste Iraniërs ondenkbaar is kiezen de meeste homoseksuelen ervoor om hun homoseksuele gevoelens te onderdrukken, of te verbergen voor de buitenwereld.. Ook het volgen van de maatschappelijke norm om te trouwen en een gezin te stichten weegt zwaar in Iran. Voor veel LHBT’ers biedt het huwelijk een alibi om uit de problemen te blijven. Wel weten enkele wanhopigen het voor elkaar te krijgen een schijnhuwelijk in elkaar te zetten.
Het concept is als volgt: een bevriend lesbisch stel en een homostel huren twee appartementen naast elkaar en vervolgens trouwt een van de mannen met een van de vrouwen. Toch komen de meeste homoseksuelen terecht in een traditioneel huwelijk, onder druk van hun familie.
Ook zijn er homoseksuelen die besluiten om Iran te ontvluchten. Duizenden zijn er naar het Westen gevlucht. Sommigen vluchten legaal, door op reis te gaan en niet meer terug te komen. Anderen verlaten Iran via mensensmokkelaars die veel geld vragen voor hun diensten. Er zijn zelfs voorbeelden van mensen die hun nier verkochten om deze smokkelaars te betalen.
Ten slotte zijn er homoseksuelen die ervoor kiezen om in Iran te blijven. Ze kunnen aan hun trekken komen dankzij de vele illegale huisfeestjes, online daten via een beveiligde verbinding en de stiekeme oppikplaatsen voor seks als het Danesjoo Park in hartje Teheran.
‘Mijn vader sloeg me zo hard dat ik niet meer normaal kan lopen. En dan heb ik nog geluk dat ik leef’
‘Wat je niet moet vergeten is dat de overheid me niet verbiedt om lesbisch te zijn’, zegt studente Samaneh (22), ‘ze verbieden me om ernaar te handelen. Dus zo lang je niet te veel in het oog springt door je gedrag zal de politie geen vinger naar je uitsteken. Daarbij is het juist voor heteroseksuele koppels verboden om openbare genegenheid te tonen. Al mijn klasgenoten hebben stiekem vriendjes en vriendinnetjes, maar kunnen in de gevangenis belanden als ze samen over straat lopen. In die zin hebben ik en mijn vriendin het makkelijker, omdat het hier heel normaal is voor mensen van hetzelfde geslacht om hand in hand te lopen.’
Grindr
Ondanks de extreme straffen op seks tussen mensen van hetzelfde geslacht is juist dit voor veel LHBT’ers een uitvlucht en troost. ‘Seks met mijn partner geeft me een gevoel van identiteit’, zegt Samaneh. ‘Het is zo’n beetje het enige wat ik kan doen om mezelf uit te drukken en te ontsnappen uit de isolatie. Ten tweede is het een symbolische protestdaad, als een soort middelvinger naar onze schijnheilige ayatollahs.’
Ondanks internetrestricties in Iran weet elke jongere deze te omzeilen, waardoor zelfs LHBT-datingapps als Grindr de afgelopen jaren aan populariteit wonnen. Toch opereren de meeste profielhouders onder een alias en zijn ze voorzichtig om niet in een val van de overheid te lopen, die het netwerk in de gaten houdt. Ondanks verhalen over arrestaties zijn veel Iraanse LHBT’ers enthousiast over Grindr. ‘Ik heb via Grindr al meer dan dertig mannen ontmoet’, vertelt kapper Mahmood (36) trots. ‘En ik heb nog nooit een slechte ervaring gehad. Niemand weet van mijn geheime Grindr-leven, maar het helpt mij om een psychologische balans te vinden.’
De grootste risico’s lopen homoseksuelen als ze zich verzamelen rond bekende plekken in grote steden die fungeren als oppikplaats voor seks. Ondanks het feit dat het vrij publiekelijk plaatsvindt en ze meestal met rust worden gelaten, kent iedereen de verhalen van mensen die op dit soort plekken zijn afgeranseld of zelfs doodgeslagen door de beruchte zedenpolitie.
Ook illegale huisfeestjes worden vaak binnengevallen door de politie. Behalve de kans om betrapt te worden op homoseksuele daden worden feestvierders vaak gearresteerd voor gebruik van alcohol en drugs, wat ook streng verboden is in Iran. Na een arrestatie worden ze vaak gemarteld en gedwongen informant te worden voor de politie. Bij weigering kunnen ze in de gevangenis belanden of aan hun families gerapporteerd worden als homoseksueel, wat voor de meeste jongere LHBT’ers het ergst denkbare is.
‘Natuurlijk zijn we bang om gepakt te worden’, lacht kunstenares Nooshin (41), ‘maar het heeft ons nooit weerhouden om de week erna weer te gaan dansen. Sinds de revolutie gaat het al zo. We worden gewoon creatiever in het ontwijken van de autoriteiten. Al mijn vrienden zijn inmiddels doorgewinterde rebellen. Wat moeten we anders? Buigen en wegkwijnen in een schijnleven? Ik zou het niet eens kunnen. Daarom blijven we samenkomen achter gesloten deuren, waar we dansen tot de zon opkomt.’
Volgens de Amerikaanse historicus Alan Mikhail liet de Italiaanse ontdekkingsreiziger Christopher Columbus zich leiden door een ‘anti-moslimsentiment’ en de ‘geest van de kruistochten’. Columbus wilde het Ottomaanse Rijk in de rug aanvallen, zo vertelt hij aan het Amerikaanse online medium Slate.
Mikhail heeft een boek geschreven over de Ottomaanse sultan Selim, een tijdgenoot van Columbus. Volgens Mikhail was het een belangrijke motivatie van Columbus om zijn wereldreis te maken dat hij op zoek was naar een bondgenoot in het oosten, die de christelijke naties kon helpen bij de oorlog tegen de Ottomanen.
In 1453 had sultan Mehmet II Constantinopel veroverd, de hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk. Columbus, zo vertelt Mikhail, sprak op een reis naar het Griekse eiland Chios met Griekse soldaten die tegen de Turken hadden gevochten tijdens het beleg van Constantinopel. En Columbus was er in 1492 bij toen koningin Isabella van Castilië en koning Ferdinand van Aragon Granada veroverden, het laatste moslimbolwerk in Spanje. Columbus overtuigde het koninklijke echtpaar ervan zijn reis te financieren.
Het verhaal van Marco Polo in China, die aan het hof van de Mongoolse leider Koeblai Khan verbleef, sprak volgens de historicus erg tot de verbeelding van Columbus. Uit Columbus’ dagboek blijkt dat hij op zoek was naar de mythische grootkan, een figuur die Marco Polo beschrijft in zijn eigen verhalen.
De grootkan zou een groot rijk ver weg in Azie eiden en bovendien wel interesse hebben om christen te worden, schreef Polo. De grootkan moest daadwerkelijk tot het christendom bekeerd worden en de Ottomanen in de rug aanvallen, zo luidde Columbus’ plan volgens Mikhail.
Hoewel hij in Amerika aankwam, meende Columbus een nieuw deel van Azië te hebben ontdekt. Tot vlak voor zijn dood bleef Columbus naar de grootkan op zoek.
Columbus liet zich volgens Mikhail leiden door een ‘anti-moslimsentiment’ en een ‘kruistochtmentaliteit’, evenals de conquistadores (veroveraars) die met geweld de Azteken, Maya’s en Inca’s onderwierpen aan de Spaanse kroon en de Katholieke Kerk. Zo noemde veroveraar Hernán Cortés de Azteekse tempelpiramides moskeeën en omschreef hij Montezuma, de vorst van Azteken, als een sultan.
‘Er is een reden dat Columbus en Cortés taal gebruikten die naar de islam refereerde toen ze de Nieuwe Wereld betraden, en niet de taal van het anti-judaïsme’, zegt Mikhail. ‘Daar zijn bijzondere redenen voor die moeten worden uitgelegd.’
In de Verenigde Staten en Mexico ligt Columbus nu zwaar onder vuur, omdat hij in de ogen van activisten medeverantwoordelijk is voor een genocide op de Indianen.
China, Pakistan en Rusland zijn verkozen in de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Saoedi-Arabië slaagde er daarentegen niet in een zetel te bemachtigen.
Saudi-Arabië zat in een regionale poule samen met vier andere landen die in de raad wilden komen, terwijl er maar vier plekken voor deze regio beschikbaar waren. Pakistan kreeg 169 stemmen, Oezbekistan 164, Nepal 150, China 139 en Saoedi-Arabië slechts 90 stemmen.
Tegen de Arabische nieuwszender al Jazeera vertelt Kevin Jon Heller, hoogleraar Internationaal Recht aan de Universiteit van Kopenhagen, dat dankzij achterkamertjespolitiek en politieke belangen notoire mensenrechtenschenders in de Mensenrechtenraad verkozen kunnen worden.
‘Er is gewoonweg geen bewijs dat landen de mensenrechten in beschouwing nemen wanneer zij stemmen’, stelt de professor.
Dat Saoedi-Arabië niet is herkozen, komt omdat de reputatie van het land internationaal flink is beschadigd sinds de moord op journalist Jamal Khashoggi in 2018.
De nieuwe Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties start op 1 januari volgend jaar en zal drie jaar lang zitting nemen.
Twitter heeft een netwerk van verdachte accounts verwijderd van zogenaamde zwarte aanhangers van de Amerikaanse president Donald Trump. Deze accounts houden zich niet aan de anti-spamregels van het sociale medium en bezondigen zich aan manipulatie, stelt Twitter.
De Amerikaanse desinformatie-deskundige Darren Linvill (Clemson University) vertelt aan persbureau Reuters dat hij vanaf zaterdag meer dan twee dozijn accounts heeft opgespoord. Sommige accounts hadden tienduizenden volgers.
De accounts claimden militaire veteranen of wetshandshavers te zijn en gebruikten foto’s van andere mensen. Ze gebruikten vaak soms identieke zinnen zoals ‘YES IM BLACK AND IM VOTING FOR TRUMP!!!’
De meeste van deze verwijderde accounts waren in 2017 gecreëerd, maar waren de afgelopen twee maanden opeens heel actief geworden. In deze periode konden ze hun boodschap ongehinderd verspreiden.
Het campagneteam van Donald Trump wilde niet reageren op vragen van Reuters over het onderzoek naar nepaccounts. Ook Twitter weigerde vragen naar de oorsprong van deze nepaccounts te beantwoorden.
Als je als jonge onderzoeker wilt weten hoe de ballen rollen in de grote steden, dan raad ik je aan om een dag in het weekend rond te hangen bij sportcentra waar wordt gevoetbald. Dan heb ik het niet over de voetbalstrategie of kunstjes die de ploegen elke week tentoonspreiden, maar over de rotsvaste etnische structuren die het voetbal in de grote steden kenmerken. Fascinerend om te zien. Maar helaas ook om mismoedig van te worden.
Sinds ik weer aan het voetballen ben, na een jaar uit de roulatie te zijn geweest vanwege een liesbreuk en kniebandscheur, valt het me nogmaals op dat er weinig is veranderd. Eigenlijk al sinds de puberjaren niet. Je kan er de klok op gelijk zetten: om de twee uur wisselen nagenoeg geheel witte, Turkse, Marokkaanse en zwarte teams elkaar af. Je hebt altijd wel één of twee ‘verdwaalde’ Turken of Marokkanen in overwegend witte, Marokkaanse of Turkse teams, maar dat zijn dus uitzonderingen op de regel. Is dit een probleem? Ja en nee. Laten we eerst met nee beginnen.
Voetbal is iets wat je in je vrije tijd doet. Het wordt op zijn beloop georganiseerd via sociale netwerken die al bestaan. En die zijn nou eenmaal gesegregeerd in Nederland. Dat er dan iemand zit mee te kijken, die telkens zegt: ‘Je mist witte of zwarte mensen in de teams’, is een beetje too much voor mensen die gewoon een potje voetbal wil spelen. En daar draait het hoofdzakelijk ook om.
Voetbal, of sport in het algemeen, is het moment wanneer je los bent van alle dagelijkse beslommeringen en heerlijk tekeer kan gaan op de bal – niet te verwarren met de man, wat overigens ook vaak genoeg gebeurt. Voetbal is soms de ultieme gelijkmaker. De fokker van de tegenpartij kan dan wel een ton per jaar verdienen, maar het doet de werkloze sloeber goed dat hij hem vierkant dolt en alle hoeken van de zaal laat zien.
Hoe je het ook wendt of keert, segregatie blijft verkeerd.
Voor eventjes dan. Want in de kleedkamer kan de dagelijkse realiteit van ongelijkheid je hard treffen. Terwijl de een zich klaarmaakt voor werk of zijn gezin die hij kan bekostigen, gaan anderen weer terug naar het onzekere, eenzame en vernederende bestaan van de uitkering. En juist dit punt, dat mensen uit verschillende economische milieus bij elkaar komen en hier en daar informatie uitwisselen, kan een uitweg bieden qua contacten en inspiratie, naast alle plezier die het sporten met zich meebrengt.
En juist daarom zijn etnisch homogene teams problematisch. De sociale en humaniserende component van sport, die o-zo-vaak ontbreekt in de verhoudingen tussen groepen, vindt nooit plaats. Dit terwijl er een enorme cementwerking van kan uitgaan in maatschappelijke zin. Sowieso alleen al vanwege het contact: je moet samenwerken om (letterlijk) doelen te bereiken Daarvoor is communicatie onmisbaar.
En inderdaad, af en toe maak je ook keihard ruzie vanwege foute keuzes. Dan komt het neer op het managen van je gevoelens, emoties beheersen en kijken hoe je de volgende keer omgaat met uit frustratie gemaakte opmerkingen. Zo heb ik zelf een keer iemand religieus geprofileerd, omdat ik vond dat hij vals speelde: ‘En jij noemt jezelf moslim?’. Boos verliet ik het veld om schuldbewust te douchen. Uiteindelijk kwam ik terug en bood mijn excuses aan.
Het is misschien een te hoge verwachting of symptoombestrijding. Want begint de aanpak van segregatie bij voetbal, of is segregatie in de sport een logisch gevolg van de maatschappelijke apartheid waarin we leven? Hoe je het ook wendt of keert, segregatie blijft verkeerd. Moet ik dan stoppen met voetballen bij mijn Turkse matties? Nou, daarvoor smaakt het spel me te zoet. Maar ik houd me wel aanbevolen om andere teams ‘op te kleuren’. Betaald uiteraard. Want Tayfinho in actie, psss, die wil je niet missen.
Mustafa Akinci, de president van niet-erkende Turkse Republiek Noord-Cyprus, beweert dat hij wordt bedreigd door mensen die voor de Turkse president Erdogan werken. Ze zouden tegen Akinci hebben gezegd dat hij zich moet terugtrekken als presidentskandidaat.
‘Het zou beter voor u, uw gezin en uw dierbaren zijn als u geen kandidaat was’, zouden ze tegen de president hebben gezegd. Akinci wijst op ‘agenten die verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van inlichtingen voor Turkije’ als de bron van de dreiging. Ook beschuldigt Akinci de Turkse ambassade van bemoeienis met de verkiezingen.
De presidentsverkiezingen van afgelopen zondag leverden geen duidelijk winnaar op, zodat komende zondag oktober een tweede ronde komt. Akinci kreeg 29,8 procent van de stemmen, minister-president Ersin Tatar 32,2 procent.
Tatar is voorstander van nauwere banden met Turkije, terwijl Akinci hernieuwde vredesbesprekingen met Cyprus wil met als doel dat Noord-Cyprus en Cyprus weer worden herenigd.
Analisten registreerden vorige week een verkiezingsstunt van Tatar, toen hij het strand van Varosha heropende voor het publiek. Varosha werd in 1974 een ‘spookstad’, toen de Turken Cyprus binnenvielen en het noorden van dit eiland veroverden. Het Griekse deel van Cyprus en Griekenland beschouwen de actie als een provocatie van Turkije.
Een Zweeds restaurant heeft een kunstwerk verwijderd waarin de Chinese president Xi Jinping als vleermuisman Batman werd afgebeeld. Criticasters vonden het kunstwerk racistisch, schrijft Euronews.
Batman verwijst naar de theorie dat het coronavirus afkomstig is van vleermuizen. De coronapandemie is in China ontstaan. In reactie op de commotie besloot Restaurant Riche in Stockholm het kunstwerk te verwijderen en excuses aan te bieden aan iedereen die zich beledigd voelde.
De Zweedse kunstenaar ‘Iron’, die de poster heeft gemaakt, bood op Instagram geen excuses aan. Hij zei juist de spot te willen drijven met Xi Jinping en de Chinese Communistische Partij, niet om Chinezen racistisch te bejegenen. Iron heeft ook andere wereldleiders beledigd in zijn kunstwerken.
Xi Jinping en zijn partij zijn verantwoordelijk voor de onderdrukking van de islamitische Oeigoeren, waarvan naar schatting minstens een miljoen gevangen zitten in zogenoemde heropvoedingskampen. Daar moeten ze dwangarbeid verrichten en worden ze ideologisch worden gehersenspoeld. Mensenrechtenorganisaties vrezen voor een genocide op de Oeigoeren.
Marian Kotleba (foto) van de extreemrechtse Volkspartij Ons Slowakije is veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf, omdat hij cheques van 1488 euro uitdeelde aan arme families.
De door Kotleba gebruikte cijfercode 1488 is populair bij extreemrechts. Van Dylann Roof, die een aanslag pleegde op een zwarte kerk in Charleston waarbij negen mensen omkwamen, is een strandfoto bekend waarop hij 1488 in het zand heeft gekrast. Ook in Nederland wordt de cijfercode gebruikt door neonazi’s.
1488 is een verwijzing naar de ‘Fourteen Words’ van blanke nationalisten – ‘Because the beauty of the White Aryan woman must not perish from the earth’ – en ‘Heil Hitler’. De letter H is de achtste letter in het alfabet.
De rechter oordeelde dat het bedrag dat Kotleba uitdeelde een doelbewust racistische uiting was. Kotleba werd schuldig bevonden aan het steunen van een beweging tegen grondrechten en fundamentele vrijheden.
Het vonnis is niet definitief. Kotleba zei niet schuldig te zijn en kan in beroep gaan tegen het vonnis. Het Hooggerechtshof van het land beslist uiteindelijk of hij schuldig is of niet. Als hij schuldig wordt bevonden, dan verliest Kotleba zijn parlementszetel.
De extreemrechtse Volkspartij Ons Slowakije, waarvan de leden de nazi-groet gebruiken en Slowakije uit de Europese Unie en de NAVO willen, was de op drie na populairste partij van het land bij de parlementsverkiezingen van februari dit jaar. De partij kreeg 8 procent van de stemmen en heeft zeventien zetels in het 150 zetels tellende Slowaakse parlement. In het Europees Parlement heeft de partij twee zetels.
Kotleba en de leden van zijn partij staan openlijk achter de erfenis van de nazi-marionettenstaat van de antisemitische katholieke priester Jozef Tiso, die in 1947 werd opgehangen wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Zo’n 105.000 Slowaakse Joden, 77 procent van de totale Joodse bevolking in het land, overleefde de Holocaust niet.
Na de verwoesting van kamp Moria besloot het kabinet honderd vluchtelingen op te vangen, maar alleen als dit aantal weer wordt afgetrokken van het quotum van de VN-Vluchtelingenorganisatie dat Nederland heeft afgesproken. ‘Niet substantieel’ en ‘honderd is heel weinig’, zeggen hoogleraren Marlou Schrover (Migratiegeschiedenis, Universiteit Leiden) en Marjoleine Zieck (International Refugee Law, Universiteit van Amsterdam) tegen RTL Nieuws. Tijd om een nieuw scenario te bekijken. Wat als alle EU-landen nog eens 0,1 procent van hun totale inwoneraantal aan vluchtelingen opnemen?
Het klinkt als een kleine concessie: 0,1 procent. Maar het zou resulteren in bijna 4,5 miljoen plekken die vrijkomen in de Europese Unie. Nederland zou ruimte hebben voor ruim 17.000 vluchtelingen erbij – zelfs meer dan de 13.000 vluchtelingen van kamp Moria.
In totaal kreeg Nederland in 2019 echter meer asielverzoeken dan het aantal vluchtelingen in Moria: 22.540, het hoogste cijfer sinds 2016. Dit artikel kijkt naar nóg eens 0,1 procent erbij, een aantal dat in dit scenario volledig gevuld mag worden met vluchtelingen die momenteel weggestopt zitten in kampen. Welke sociale en demografische veranderingen brengt dit dan met zich mee? En welke psychische ondersteuning is daarbij nodig?
Rekbaarheid
Emeritus hoogleraar Demografie Jan Latten (Universiteit van Amsterdam) is terughoudend. Jarenlang was hij hoofddemograaf bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dus de cijfers heeft hij paraat. ‘Nederland vangt al tientallen jaren asielzoekers op. Die herkomstgroepen groeien – voor elke asielmigrant volgt nog minstens één migrant.’ Die 17.000 worden er, via gezinshereniging, dus minimaal 34.000. ‘En dat is merkbaar in sociale gevolgen, in de vertegenwoordiging, in achterstand en zelfs in discriminatie op de arbeidsmarkt.’
‘Als je een samenleving heel snel en veel gaat veranderen, gaat de rek eruit en ontstaan spanningen’
Hij pleitte eerder in Trouw voor het voeren van een debat over de bevolkingsgroei. De politiek zou het moeten hebben over een ideale bevolkingsomvang en de opbouw daarvan. ‘Ik zie de samenleving als een systeem. Als er mensen bijkomen met nieuwe ideeën in de samenleving, dan verandert dat systeem. Dat is een normaal iets, het effect van immigratie. Maar zo’n systeem heeft ook een bepaalde rekbaarheid. Dus als je een systeem heel snel en heel veel gaat veranderen, dan gaat de rek eruit en ontstaan spanningen.’
VluchtenlingenWerk Nederland spreekt dit niet tegen. ‘Als in een keer een heleboel mensen worden opgenomen, ben ik het er wel mee eens dat dat grote problemen met zich mee kan brengen: organisatorisch, maar ook het draagvlak is belangrijk om mee te nemen’, zegt politiek medewerker Michiel Kruyt. Daarom probeert de organisatie het draagvlak ook te vergroten. ‘Maar we moeten niet vergeten dat landen zoals Duitsland en Frankrijk wél een groot aantal vluchtelingen opnemen. De Duitse bondskanselier Angela Merkel toont leiderschap daarin. Ze legt uit waarom ze die keuzes maakt. Nederland is angstig, bang om het draagvlak te verliezen. Draagvlak máák je als politicus. Het is nogal makkelijk om je daarachter te verstoppen.’
Protest
Grote sociale veranderingen als de vluchtelingenstroom in 2015 kunnen mensen uit hun evenwicht brengen, ziet Jacquelien van Stekelenburg, hoogleraar Sociale Verandering en Conflict aan de Vrije Universiteit Amsterdam. En mogelijk brengt 0,1 procent extra vluchtelingen die sociale verandering met zich mee. Maar waarom mensen soms wel gaan protesteren en soms niet, dat is een vraag die complexer is dan zij lijkt.
Brand bij kamp Moria, september 2020 (Beeld: NOS, YouTube)
‘Er is een vraag- en een aanbodzijde. De vraagzijde zijn de burgers die zich ergens over opwinden, ergens boos of angstig over zijn. Het helpt enorm als er dan al een aanbodzijde is: een groep mensen met een sterke identiteit die hen verenigt en ervoor kan zorgen dat er een gedeelde boosheid is. Een groep moet bereid zijn om het protest te gaan organiseren.’
En dan komen er nog andere aspecten bij kijken, zoals marketing van de boodschap en het mobiliseren van de ongeruste mensen, vertelt Van Stekelenburg. Als de boodschap goed uitgezonden wordt en de bezorgde burgers bereikt, zullen zij eerder de straat op gaan. Het is lastig te voorspellen of 0,1 procent erbij zal zorgen voor dezelfde protesten als in 2015. ‘Wij hebben als onderzoekers geen kristallen bol om de toekomst mee te voorspellen. Het enige dat ik kan zeggen is: als alle factoren constant blijven, verwacht ik hetzelfde als in 2015.’
‘Het anti-vluchtelingen- of anti-migrantensentiment is interessant genoeg altijd redelijk stabiel’, zegt Van Stekelenburg. Er zijn dus altijd ongeveer evenveel mensen tegen de komst van vluchtelingen. ‘De vraag is meer: wanneer polariseert de situatie en worden mensen gemobiliseerd, zodat zij bereid zijn om de straat op te gaan?’
Uit onderzoek door Swen Hutter, hoogleraar Politieke Sociologie in Berlijn, bleek dat extreemrechts en later populistisch-rechts eerder de straat op gaat als deze mensen niet de mogelijkheid hebben om in het stemhokje hun ontevredenheid te uiten. ‘In Duitsland was er geen mogelijkheid om te stemmen op extreemrechts. Dat zag je terug in gewelddadige vormen van politiek. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk heb je wel vormen van dit geluid in de politiek, zoals bijvoorbeeld ruim dertig jaar geleden al met Hans Janmaat. Hier zag je deze vormen van protest veel minder.’
‘Wir schaffen das’ of ‘We zien wel’?
Het anti-vluchtenlingensentiment uit 2015 bracht ook een tegenreactie teweeg. Dit merkte VluchtelingenWerk goed. ‘We hebben nog nooit zoveel mensen gehad die vrijwilliger wilden worden als in het jaar 2015’, zegt Kruyt. De organisatie doet nu nog steeds haar best het draagvlak te bevorderen. ‘En je ziet ook dat er lokaal gezien nog steeds draagvlak ís. Gemeenten hebben wel moties aangenomen om vijfhonderd kinderen uit vluchtelingenkampen op te nemen. Lokaal zijn de kinderen welkom. Toch wil het kabinet er niet aan beginnen. Dan vraag je je wel af: ‘Wat klets je nou over draagvlak?’’
Demograaf Jan Latten is minder positief. Terwijl Merkel zei ‘Wir schaffen das’, vindt Latten dat gewilde landen zoals Nederland de immigratie onder controle moeten houden. ‘We kunnen niet zomaar de deuren open zetten en zeggen: ‘We zien wel.’ Vluchtelingen blijven komen. Ook als de problematiek rond kamp Moria opgelost wordt. De Duitsers moeten ook nog maar bewijzen dat ze ‘das schaffen’ op langere termijn. De mate van immigratie bepaalt hoe heftig een land verandert. Het gaat om extra inwoners met andere opvattingen. Dat moet allemaal maar weer bij elkaar passen. Is het aanpassingsvermogen van de ontvangers en de nieuwkomers voldoende om dit in stand te houden?’
Psychische steun
Als Nederland 0,1 procent van zijn inwoneraantal opneemt aan vluchtelingen, moet het land ook rekening houden met trauma’s die vluchtelingen hebben opgelopen in vluchtelingenkampen of in het thuisland. Zo meldde Vrij Nederland vorig jaar dat ruim 40 procent van de Syriërs in Nederland kampt met psychologische problemen. Daar wilde Aram Hasan, zelf psychiater, iets aan doen. Hij kwam eind jaren negentig van Syrië naar Nederland als politiek vluchteling. In 2017 richtte hij CoTeam op, om vluchtelingen in hun eigen taal en met kennis van hun eigen cultuur te helpen met psychische problemen. Maar nu, twee jaar later, blijkt het een frustrerende periode te zijn geweest: hij probeerde de zorg te verbeteren, maar voelt zich in de steek gelaten door de Nederlandse overheid.
‘Mensen die de Nederlandse taal niet spreken, kunnen geen traumabehandeling krijgen’, vertelt Hasan. ‘Er zijn genoeg organisaties die daar iets aan wilden doen, maar in de praktijk gebeurde er niets.’ Dus startte hij met CoTeam modules die specifiek op vluchtelingen gericht zijn. De overheid stond achter het idee. ‘Maar een vergoeding kregen we niet.’
‘Lokaal zijn de kinderen welkom. Toch wil het kabinet er niet aan beginnen’
Na de brand van kamp Moria, september 2020 (Beeld: NOS, YouTube)
Als we vluchtelingen in Nederland echt willen helpen – en daar moeten we rekening mee houden als we 0,1 procent extra mensen opnemen, vindt Hasan –, dan zou er een focus moeten komen op preventieprogramma’s. ‘Probeer mensen al te ondersteunen als zij in de eerste fase tegen problemen aanlopen. Voorlichting is daarbij heel belangrijk, zodat de mensen weten waar ze terecht kunnen. Nu laten we mensen zelf met al hun problemen worstelen, zonder steun.’ Zonder psychologische hulp zijn er meer mensen met relatieproblemen en depressies. ‘Ook is er meer kans dat ze in isolement blijven, geen autonomie ontwikkelen en contacten vermijden. Ze werken niet aan hun eigen ontwikkelingsproces en niet aan hun omgeving. Voor de integratie is het dus ook erg belangrijk dat ze psychologisch geholpen worden’, stelt Hasan.
Organisatie en geld
Naast slecht geregelde psychische steun, ziet VluchtelingenWerk dat het bij binnenkomst in Nederland al fout gaat. ‘Het aantal vluchtelingen dat nu naar Nederland komt is redelijk stabiel. Dat kunnen we makkelijk aan’, stelt Kruyt. ‘We weten dus waar we op kunnen rekenen. Toch zijn er bij de IND grote wachtrijen ontstaan. Als je het goed zou organiseren en in de EU afspraken hebt, zodat je weet waar je aan toe bent, dan kun je je daar op richten. Nu lijkt het alsof we die aantallen niet aankunnen, terwijl het een kwestie van budget en organisatie is.’
Daarnaast is er het probleem van huisvesting, erkent Kruyt. ‘Rechtse partijen willen graag doen geloven dat statushouders sociale huurwoningen inpikken. Maar er zijn ook gewoon te weinig woningen.’ Een speciale taskforce van de IND is druk bezig met het wegwerken van de achterstand bij het beoordelen van asielverzoeken, maar dit betekent dat gemeenten komend jaar ruim 10.000 extra plekken voor de opvang moeten realiseren.
‘Rechtse partijen willen graag doen geloven dat statushouders sociale huurwoningen inpikken. Maar er zijn ook gewoon te weinig woningen’
Deze organisatie van de IND en basisbehoeften zoals onderdak kosten geld. De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld 27.900 euro per jaar per persoon, wat in ons scenario van 17.000 mensen 474.300.000 – zo’n half miljard – euro extra aan opvangkosten zou betekenen. De kosten zijn vaak een argument tegen vluchtelingen. ‘Ondertussen gaan we dus nog meer bezuinigen op de IND. Maar dit leidt tot wachtrijen, wat slecht is voor de integratie en veel meer geld kost. Vluchtelingen die aan werk komen gaan deelnemen aan de samenleving, maar dit wordt nu beperkt door de regelgeving.’
Toch ziet Jan Latten in de cijfers dat 30 tot 70 procent van de vluchtelingen na jaren nog steeds uitkeringsafhankelijk is. Anderhalf jaar na het krijgen van een verblijfsvergunning heeft 63 procent van de statushouders uit 2013 een uitkering of pensioen als voornaamste inkomstenbron, blijkt uit onderzoek door het CBS. In 2016, drie jaar na het krijgen van een verblijfsvergunning, is dat percentage gedaald naar 53 procent.
In de regio
Dat we dan maar geen vluchtelingen moeten opvangen omdat het teveel geld kost, is wellicht te kort door de bocht. ‘Het individuele leed is er zeker, ik zou het niet willen meemaken’, merkt Latten op, ‘maar dat lossen we niet op met één kamp. Er zullen alleen maar vluchtelingen bijkomen. Er moet beleid op komen, mét perspectief op de langere termijn. Dat mist momenteel in het beleid: het is vooral voor de korte termijn bedacht.’
Met de cijfers kun je doorrekenen naar 2060 en verder. Bij het bevolkingsvraagstuk gaat het ook om het aantal kinderen dat stellen in Nederland gemiddeld krijgen. Momenteel ligt dat aantal op 1,6 kind. ‘Als er meer onzekerheid is, krijgen mensen minder kinderen. Als er uiteindelijk nog maar 1,2 kind per stel geboren wordt, zoals in Italië en Spanje, betekent dit dat de oorspronkelijke bevolking in snel tempo krimpt. Wat als die landen dat dan compenseren door meer vluchtelingen op te nemen? Dan zorgt dat weer voor politieke problemen’, voorziet Latten.
Als oplossing noemt hij vooral dat vluchtelingen opgevangen worden in de regio’s waar ze vandaan komen. Ook Hasan noemt dat de beste oplossing. ‘Maar dan niet in tussenlanden zoals Turkije, die veel geld ontvangen voor organisaties die niet genoeg kennis hebben. Organisaties met lokale ervaring en kennis zijn het belangrijkst in de regio bij het opvangen van deze vluchtelingen. Dat zou heel fijn zijn voor de mensen.’ Verder is voor de vluchtelingen in Nederland vooral betere zorg nodig, aldus Hasan.
0,1 procent
Bij de opvang van vluchtelingen in Nederland ziet VluchtelingenWerk de lange wachtrijen van de IND momenteel als het grootste probleem. ‘Dit is bijna niet internationaal uit te leggen. In Brussel kijken collega’s me gek aan. ‘Hoe kan dat nou, jullie aantallen zijn stabiel en jullie zijn toch zo goed georganiseerd?’ vragen ze. Het is dan ook een politieke keus. Het kost geld en dus gaan we bezuinigen op de IND’, zegt Kruyt. ‘Het besluit om honderd vluchtelingen op te nemen uit kamp Moria heeft de VVD aangegrepen om het proces uit te kleden. Mensen moeten bij aankomst meteen vertellen waarom ze gevlucht zijn, nu zonder advocaat ertussen. Maar een advocaat zorgt er juist voor dat het in eerste instantie meteen goed gaat. Je kunt er donder op zeggen dat er fouten gemaakt worden, waardoor het opnieuw moet en dan kost het alleen maar meer geld. Dat is een puur politiek besluit.’
Al jaren probeert de Europese Unie een verdeelsleutel vast te stellen, die niet alleen naar inwoneraantal kijkt maar ook naar bijvoorbeeld het BNP. Maar er mist draagvlak, vertelt Kruyt. ‘Dat excuus gebruikt het kabinet om weinig te doen aan het vluchtelingenprobleem. Zo is Nederland juist onderdeel van het probleem.’
‘Het besluit om honderd vluchtelingen op te nemen uit kamp Moria heeft de VVD aangegrepen om het proces uit te kleden’
Al met al is de vluchtelingenproblematiek niet zomaar opgelost als Nederland 0,1 procent van zijn inwonertal aan vluchtelingen erbij zou krijgen. Neem nu het gebrek aan psychische steun dat Aram Hasan in de praktijk ziet, de lange wachtrijen bij de IND die Michiel Kruyt noemt en de gevolgen voor de demografische samenstelling die Jan Latten voorspelt. Kruyt: ‘Maar nu zijn we niet bereid mensen bescherming te bieden die ze nodig hebben. Dat vind ik erg teleurstellend.’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
